Teknikler ve Yöntemler
Teknikler ve Yöntemler
Zero-Shot Learning
Bir modelin açıkça eğitilmediği görevleri doğru bir şekilde yerine getirme yeteneği, genellemeyi gösterir.
Teknikler ve Yöntemler
Kelime Gömülmesi
NLP'de kelimelerin yüksek boyutlu bir uzayda vektörler olarak temsil edildiği ve anlamsal benzerliği yakalayan bir teknik.
Teknikler ve Yöntemler
Vektör Temsili
Kelimelerin veya ifadelerin sayısal vektörler olarak kodlanması, yapay zeka modelleri tarafından matematiksel işlemlere ve karşılaştırmalara olanak sağlar.
Teknikler ve Yöntemler
Variation (Varyasyon)
Doğal dil değişkenliğini anlamada önemli olan, aynı niyeti veya anlamı taşıyan farklı ifadeler veya deyimler.
Teknikler ve Yöntemler
Doğrulama
Bir modelin performansını, doğruluğunu ölçmek için eğitimde kullanılmayan verilerin ayrı bir kısmı ile değerlendirme süreci.
Teknikler ve Yöntemler
Upstream Sampling
Birden fazla çıktının üretildiği ve en iyisinin belirli kriterlere göre seçildiği üretken yapay zeka tekniği.
Teknikler ve Yöntemler
Aktarım Öğrenme
Makine öğreniminde farklı ancak ilgili bir problemi çözmek için bir problemi çözerken kazanılan bilgiden yararlanma.
Teknikler ve Yöntemler
Eğitim
Bir makine öğrenimi modeline, tipik olarak büyük bir veri kümesine maruz bırakarak tahminler veya kararlar vermeyi öğretme süreci.
Teknikler ve Yöntemler
Konu Modelleme
Bir belge koleksiyonu içindeki soyut konuları keşfetmek, içerik organizasyonuna ve keşfine yardımcı olmak için istatistiksel bir model.
Teknikler ve Yöntemler
Metin Sınıflandırma
Spam algılama ve duygu analizi gibi uygulamalarda kullanılan, metne önceden tanımlanmış kategoriler atama görevi.
Teknikler ve Yöntemler
Sistem İstemcisi
Bir yapay zeka modelinin davranışını yönlendiren, girdiyi nasıl işlediğini ve yanıt verdiğini etkileyen dahili ipuçları veya talimatlar.
Teknikler ve Yöntemler
Gözetimli İnce Ayarlama
Bir modelin belirli görevler üzerindeki performansını etiketli verilerle daha fazla eğiterek iyileştirme süreci.
Teknikler ve Yöntemler
Dizi Oluşturma
Yapay zeka modellerinin, öğrenilen kalıplara dayalı olarak metin oluşturmadaki kelimeler gibi bir dizi öğe ürettiği süreç.
Teknikler ve Yöntemler
Semantik Benzerlik
Çeşitli NLP görevlerinde kullanılan, iki metin parçasının anlam açısından ne kadar ilişkili olduğunun ölçüsü.
Teknikler ve Yöntemler
Semantik Etiketleme
İçeriğe anlamsal meta veri ekleme süreci, yapay zekanın bilgiyi anlamasını ve işlemesini kolaylaştırır.
Teknikler ve Yöntemler
Self-Attention
Modellerin girdi verilerinin farklı bölümlerinin önemini birbirlerine göre tartmasına olanak tanıyan bir mekanizma.
Teknikler ve Yöntemler
Ölçeklendirme Yasaları (Scaling Laws)
Yapay zeka modellerinin boyutu arttıkça, performanslarının öngörülebilir kalıplara göre geliştiğine dair gözlemler.
Teknikler ve Yöntemler
Retrieval Augmented Generation (RAG)
Bilgilendirilmiş yanıtlar üretmek için ilgili bilgilerin alınmasını üretici modellerle birleştirmek.
Teknikler ve Yöntemler
Yanıt Kalitesi
Bir yapay zeka sisteminin yanıtlarının alaka düzeyi, tutarlılık ve doğruluk kriterlerini ne kadar iyi karşıladığının değerlendirilmesi.
Teknikler ve Yöntemler
İnsan Geri Bildiriminden Takviyeli Öğrenim (RLHF)
Modellerin insan değerlendiricilerden gelen geri bildirimlere göre rafine edildiği eğitim yaklaşımı.
Teknikler ve Yöntemler
Düzenlileştirme (Regularization)
Eğitim süreci sırasında karmaşık modelleri cezalandırarak aşırı uyumu önlemek için kullanılan teknikler.
Teknikler ve Yöntemler
Sorgu
Bir veritabanına, arama motoruna veya yapay zeka modeline yapılan bilgi veya eylem talebi.
Teknikler ve Yöntemler
Yakın Politika Optimizasyonu (PPO)
Politika öğrenmede keşif ve sömürüyü dengeleyen bir takviye öğrenme algoritması.
Teknikler ve Yöntemler
Hızlı Enjeksiyon (Prompt Injection)
Özel olarak hazırlanmış girdiler aracılığıyla yapay zeka sistemlerinin davranışlarını etkilemek veya manipüle etmek için kullanılan bir teknik.
Teknikler ve Yöntemler
Prompt Mühendisliği
Yapay zeka modelleriyle etkili bir şekilde iletişim kurmak ve onlardan istenen yanıtları almak için prompt hazırlama sanatı.
Teknikler ve Yöntemler
İstem (Prompt)
Bir yapay zeka modeline verilen, belirli bir yanıt veya çıktı türünü ortaya çıkarmak için tasarlanmış bir metin girdisi.
Teknikler ve Yöntemler
Yapay Zekada Ön Eğitim (Pre-training)
Bir modelin göreve özel eğitimden önce büyük, genel bir veri kümesinden öğrendiği ilk eğitim aşaması.
Teknikler ve Yöntemler
Konuşma Parçası Etiketleme (POS)
Bir metindeki bir kelimeyi konuşmanın belirli bir bölümüne karşılık gelecek şekilde işaretleme işlemi.
Teknikler ve Yöntemler
Aşırı Kullanım Cezası (Overuse Penalty)
Üretken yapay zeka modellerinde tekrarlayan veya aşırı benzer yanıtları engellemek için bir teknik.
Teknikler ve Yöntemler
Çevrim içi Öğrenme (Online Learning)
Yeni veriler geldikçe modelin sürekli olarak güncellendiği bir model eğitim yaklaşımı.
Teknikler ve Yöntemler
One-Shot Learning
Bir modelin tek bir örnekten veya birkaç örnekten bilgi öğrenme yeteneği.
Teknikler ve Yöntemler
Tek Atış / Birkaç Atış (One-Shot / Few-Shot)
Modelin sırasıyla bir veya birkaç örnekten öğrendiği öğrenme teknikleri.
Teknikler ve Yöntemler
Çevrim dışı Pekiştirmeli Öğrenme (RL)
Çevre ile daha fazla etkileşim olmadan sabit bir veri kümesinden optimum eylemleri öğrenme.
Teknikler ve Yöntemler
Adlandırılmış Varlık Tanıma (NER)
Metindeki anahtar bilgileri (varlıkları) önceden tanımlanmış kategoriler halinde tanımlama ve sınıflandırma süreci.
Teknikler ve Yöntemler
Çok Görevli Öğrenme (MTL)
Bir yapay zeka modelini aynı anda birden fazla görev üzerinde eğiterek görevler arasındaki ortaklıklardan yararlanma.
Teknikler ve Yöntemler
Masked Language Modeling (Maskeli Dil Modelleme)
Girdideki bazı kelimelerin gizlendiği ve modelin bunları tahmin ettiği bir eğitim tekniği.
Teknikler ve Yöntemler
Markov Karar Süreci (Markov Decision Process)
Rastgele sonuçların olduğu durumlarda karar vermenin modellenmesi için matematiksel bir çerçeve.
Teknikler ve Yöntemler
Low Rank Adaption (LoRA)
Büyük modellere bellek ve hesaplama açısından verimli bir şekilde ince ayar yapmak için bir teknik.
Teknikler ve Yöntemler
Linguistic Annotation
Metnin analizine yardımcı olmak için metne dilbilimsel bilgilerle ilgili meta veri ekleme işlemi.
Teknikler ve Yöntemler
Bilgi Temsili (Knowledge Representation)
Yapay zeka sistemlerinin karmaşık görevleri çözmek için bilgiyi modelleme, depolama ve geri getirme yöntemi.
Teknikler ve Yöntemler
Ortak Olasılık (Joint Probability)
Olasılıklı bir modelde iki olayın aynı anda gerçekleşme olasılığı.
Teknikler ve Yöntemler
Bilgi Çıkarımı (Information Extraction)
Yapılandırılmamış metin verilerinden otomatik olarak yapılandırılmış bilgi çıkarma işlemi.
Teknikler ve Yöntemler
Çıkarım (Inference)
Eğitilmiş bir modelin yeni, görülmemiş verilere dayalı tahminler veya kararlar vermek için kullanıldığı aşama.
Teknikler ve Yöntemler
Sezgisel Algortima (Heuristics)
Çözüm üretmek için pratik yöntemler veya çeşitli kısayollar kullanan problem çözme yaklaşımları.
Teknikler ve Yöntemler
Halüsinasyon (Hallucination)
Yapay zeka, genellikle eğitim verisi sorunları nedeniyle gerçeğe dayanmayan bilgiler ürettiğinde.
Teknikler ve Yöntemler
Açgözlü algoritma (Greedy Algorithm)
Küresel bir optimum bulmak için her adımda yerel olarak en uygun seçimi yapan optimizasyon algoritmaları.
Teknikler ve Yöntemler
Generation
Öğrenilen kalıplara ve verilere dayalı olarak metin veya görüntü gibi yeni içerik üretme süreci.
Teknikler ve Yöntemler
İleri Zincirleme (Forward Chaining)
Bilinen gerçeklerle başlayan ve yeni sonuçlara ulaşmak için kuralları uygulayan mantıksal bir akıl yürütme yöntemi.
Teknikler ve Yöntemler
Fine Tuning (İnce Ayar)
Önceden eğitilmiş bir modeli belirli bir görev veya veri kümesinde iyi performans gösterecek şekilde ayarlama süreci.
Teknikler ve Yöntemler
Fine-Grained Control
Bir yapay zeka modelinin çıktısını veya davranışını belirli kriterlere göre hassas bir şekilde ayarlama yeteneği.
Teknikler ve Yöntemler
Few-Shot Learning (Az Vuruşlu Öğrenme)
Bir modelin çok az sayıda örnekten öğrenme ve genelleme yeteneği.
Teknikler ve Yöntemler
Özellik Çıkarımı (Feature Extraction)
Model eğitimini ve performansını iyileştirmek için verilerden yararlı bilgilerin belirlenmesi ve izole edilmesi.
Teknikler ve Yöntemler
Extractive Summarization ( Çıkarımsal Özetleme)
Anahtar cümleleri veya parçaları doğrudan kaynak metinden çıkararak özetler oluşturmak.
Teknikler ve Yöntemler
Değerlendirme Metrikleri (Evaluation Metrics)
Yapay zeka modellerinin performansını ve etkinliğini değerlendirmek için kullanılan nicel ölçütler.
Teknikler ve Yöntemler
Entity Extraction
Metindeki adlandırılmış varlıkların tanımlanması ve önceden tanımlanmış kategorilere sınıflandırılması.
Teknikler ve Yöntemler
Entity Annotation
Metni varlıklar hakkında bilgi ile etiketleme, veri yapısını geliştirme süreci.
Teknikler ve Yöntemler
Dağıtılmış Eğitim (Distributed Training)
Yapay zeka modeli eğitiminin birden fazla bilgisayara veya sunucuya yayıldığı bir yöntem.
Teknikler ve Yöntemler
Bağlılık Ayrıştırması (Dependency Parsing)
Kelimeler arasındaki ilişkileri anlamak için bir cümlenin gramer yapısını analiz etme.
Teknikler ve Yöntemler
Decoding Rules
Bir dil modelinin iç temsillerini çıktıya nasıl çevireceğini belirleyen yönergeler.
Teknikler ve Yöntemler
Veri Madenciliği (Data Mining)
Yeni bilgiler üretmek ve gizli kalıpları bulmak için büyük veri tabanlarını inceleme uygulaması.
Teknikler ve Yöntemler
Veri Büyütme (Data Augmentation)
Hafifçe değiştirilmiş kopyalar ekleyerek eğitim verisi miktarını artırmaya yönelik bir teknik.
Teknikler ve Yöntemler
Özdeşlik Çözümleme
NLP'de bir metinde hangi kelimelerin aynı varlığa atıfta bulunduğunu belirleme görevi.
Teknikler ve Yöntemler
Completion
Yapay zeka tarafından belirli bir girdiye veya isteme yanıt olarak üretilen ve düşünce sürecini tamamlayan çıktı.
Teknikler ve Yöntemler
Chain-of-thought ( Düşünce Zinciri)
Yapay zekayı karmaşık sorunları yönetilebilir adımlara ayırmaya teşvik eden bir prompt stratejisi.
Teknikler ve Yöntemler
Beam Search (Işın Arama)
Modellerdeki en olası sonuç dizilerini verimli bir şekilde bulan bir arama algoritması.
Teknikler ve Yöntemler
Bandit Optimizasyonu
Yeni seçeneklerin keşfedilmesi ve bilinen ödüllerden yararlanılmasını dengelemek için bir strateji.
Teknikler ve Yöntemler
Geri Zincirleme
Nihai hedefle başlayan ve çözüm yolunu belirlemek için geriye doğru çalışan bir akıl yürütme yöntemi.
Teknikler ve Yöntemler
Geri Yayılım
Yapay sinir ağlarının eğitiminde kullanılan, ağırlıkları hata oranlarına göre ayarlayan bir yöntem.
Teknikler ve Yöntemler
Otoregresyon
Zaman serisi verilerindeki geçmiş sonuçlara dayanarak gelecekteki davranışları tahmin eden istatistiksel bir model.
Teknikler ve Yöntemler
Dikkat Mekanizması (Attention Mechanism)
Yapay zekada, modellerin girdi verilerinin ilgili kısımlarına odaklanmasına yardımcı olan ve alaka düzeyini artıran bir teknik.
Teknikler ve Yöntemler
Dikkat (Attention)
Yapay zekada modellerin farklı bilgi parçalarının önemini tartmasına olanak tanıyan bir mekanizma.
Teknikler ve Yöntemler
Hizalama (Alignment)
YZ davranışlarının ve çıktılarının insan etik standartlarına ve niyetlerine uygun olmasını sağlama süreci.
Teknikler ve Yöntemler
Çekişmeli Makine Öğrenimi
Model doğruluğunu artırmak için kasıtlı olarak zorlayıcı girdilerle eğitim yaparak yapay zeka sağlamlığını geliştirir.