Llms.txt Dosyası Nedir, Ne İşe Yarar?
Yapay zeka teknolojilerinin hızla gelişmesiyle birlikte, büyük dil modelleri (LLM - Large Language Models) kullanıcıların bilgiye ulaşma yöntemlerini dönüştürmektedir. ChatGPT, Google Gemini, Claude ve Perplexity gibi yapay zeka destekli sistemler, karmaşık web içeriklerini işleyerek kullanıcılara daha hızlı, doğru ve bağlamsal yanıtlar sunmayı hedefliyor. Ancak bu süreçte, web sitelerindeki karmaşık HTML yapıları, gereksiz kodlar ve robots.txt engellemeleri nedeniyle yapay zekalar için bazı engeller ortaya çıkabiliyor. İşte bu noktada son zamanda gündem olan llms.txt dosyası devreye giriyor.
Bu rehberde, llms.txt'nin ne olduğu, nasıl çalıştığı, robots.txt ile arasındaki farklar, doğru bir şekilde nasıl oluşturulup entegre edileceği ve neden düzenli olarak izlenmesi gerektiği gibi önemli noktaları ele alacağız. Haydi llms.txt dosyasını inceleyelim.
Llms.txt Dosyası Nedir?
Llms.txt, web sitelerinin yapay zeka sistemleri ve büyük dil modelleri tarafından daha etkin şekilde anlaşılmasını sağlayan özel bir metin dosyasıdır. Bu dosya, web sitenizin kök dizininde yer alarak, ChatGPT, Google Gemini, Claude, Perplexity gibi yapay zeka sistemlerinin sitenizin içeriğini daha doğru ve verimli bir şekilde işlemesine yardımcı olur.
Llms.txt'nin Ortaya Çıkışı
Llms.txt formatı, geleneksel web standartlarının yapay zeka sistemleri için yetersiz kalması sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Jeremy Howard tarafından Eylül 2024'te önerilen bu standart, web içeriğinin yapay zeka sistemleri tarafından daha verimli kullanılmasını amaçlamaktadır. Bu amacın temelinde ise HTML sayfalarının karmaşık yapısı ve büyük boyutu, yapay zeka sistemlerinin içeriği anlamlandırmasını zorlaştırması olduğu düşünülmektedir. Son dönemde llms.txt dosyasının gündemde olmasının, Answer.AI firmasının marka bilinirliğini artırma çabasıyla da bağlantılı olabileceği düşünülüyor. Gelecekte ne olacağı ve nereye evrileceği ise merak konusu. Aynı zamanda Google'ın bu dosyayı desteklediğine dair bir bilgi henüz bulunmuyor.
Llms.txt Ne İşe Yarar?
Llms.txt dosyası, büyük dil modellerinin web sitenizi daha iyi anlamasına ve işleyebilmesine yardımcı olmaktadır. Bu dosya, web sitenizin önemli içeriklerini özetleyerek yapay zeka modellerine rehberlik eder ve onların kullanıcı sorgularına daha doğru ve etkili yanıtlar verebilmesini sağlar.
Bildiğiniz gibi web içerikleri temelde HTML formatında hazırlanır ve çoğu zaman karmaşık yapılar, navigasyon menüleri, reklamlar, JavaScript gibi unsurlar içerir. Bu durum, büyük dil modellerinin içeriklere erişimini ve anlamlandırma sürecini zorlaştırmaktadır. Llms.txt dosyası, bu karmaşıklığı ortadan kaldırarak yapay zeka modellerine sade, net ve işlenebilir bir veri sunmayı amaçlar.
Llms.txt ile Robots.txt Arasındaki Farklar Nelerdir?
Llms.txt ve robots.txt, web sitelerinin farklı amaçlar için optimize edilmesine yardımcı olan dosyalardır. Her ikisi de web sitesinin kök dizininde yer alır ve makine tarafından okunabilir bir yapıya sahiptir. Ancak, kullanım amaçları ve hedef kitleleri günümüzde farklıdır. Belki de ilerleyen dönemde robots.txt dosyasının içerisine entegre edilebileceği bir durumda mümkün olabilir. İşte bu iki dosya arasındaki temel farkları gruplayarak inceleyelim.
1. Bu Dosyaların Amacı
- Llms.txt:
- Büyük dil modellerinin web sitenizin içeriğini daha iyi anlamasını sağlar.
- Yapay zeka sistemlerine sitenizin en önemli içeriklerini sade ve net bir formatta sunar.
- Hedef: Yapay zeka optimizasyonu (GEO - Generative Engine Optimization) ve bilgi sunumu.
Robots.txt:
- Arama motoru botlarının sitenizi nasıl tarayacağını kontrol eder.
- Belirli sayfaların veya dizinlerin taranmasını veya indekslenmesini engellemeye veya izin vermeye yarar.
- Hedef: Arama motoru optimizasyonu kapsamında taranabilir yapıyı sunarak sayfaların daha kolay keşfedilmesini sağlamak.
2. Dosyaların Hedef Kitlesi
- Llms.txt:
- ChatGPT, Google Gemini, Claude, Bing AI gibi büyük dil modeli tabanlı yapay zeka sistemlerini hedef alır.
- Robots.txt:
- Google, Bing, Yandex gibi arama motoru botlarını hedef alır.
3. Dosyaların Format ve Yapıları
- Llms.txt:
- Markdown formatında hazırlanır ve hem insanlar hem de makineler tarafından kolayca okunabilir.
Örnek:
- Markdown formatı, yapay zekaların içeriği daha hızlı işlemesini sağlar.
- Robots.txt:
- Basit bir metin dosyası formatında yazılır ve botlara belirli tarama kuralları sunar.
Örnek:
- Botlara hangi sayfaların taranabileceğini veya engelleneceğini bildirir.
4. Bu Dosyaların SEO ile İlişkisi
- Llms.txt:
- Yapay zeka optimizasyonu (GEO) sağlayarak LLM tabanlı sistemlerde görünürlüğü artırmak amacıyla keşfetmesini sağlar.
- Robots.txt:
- SEO’nun bir parçasıdır olmakla birlikte arama motorlarının sitenizi nasıl tarayacağını kontrol ederek, yönlendirme sağlar.
Llms.txt Dosyası Oluştururken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Llms.txt dosyasını oluştururken dikkat edilmesi gereken noktalar, dosyanın yapay zeka sistemleri tarafından doğru ve etkili bir şekilde işlenebilmesi için oldukça önemlidir. Özellikle Markdown formatında yazılması, içeriğin net, düzenli ve anlaşılır olması büyük dil modellerinin bu dosyayı kolayca anlamasını sağlar. Llms.txt dosyası oluştururken dikkat edilmesi gereken temel unsurlara göz atalım.
- Markdown formatını kullanarak sade ve anlaşılır bir dosya oluşturun.
- Yalnızca önemli içeriklere yer verin, gereksiz detaylardan kaçının.
- HTML veya JavaScript gibi karmaşık yapılardan uzak durun.
- Güncel, doğru ve açıklayıcı bilgiler ekleyin.
- Opsiyonel ve ikinci derecede önemli içerikleri ayrı bir bölümde sunun.
- Robots.txt ile çelişkili bilgiler vermemeye özen gösterin.
- Web siteniz güncellendikçe llms.txt dosyanızı da yenileyin.
Llms.txt Dosyasının İçeriği
Llms.txt dosyasının içeriği, web sitenizin en önemli bilgilerini, sayfalarını ve dokümanlarını büyük dil modellerine net ve düzenli bir şekilde sunmayı amaçlar. İçeriğin doğru ve etkili bir şekilde hazırlanması, yapay zekanın sitenizi anlamasını kolaylaştırır ve kullanıcı sorgularına daha doğru yanıtlar üretmesine yardımcı olur. Llms.txt dosyasının içeriği aşağıdaki bölümleri içermelidir.
- H1 Başlığı: Proje veya site adı eklenmelidir.
- Alıntı Bloğu: Projenin kısa bir özeti ve anahtar bilgileri içerir.
- Detaylı Bilgiler: Proje hakkında daha fazla bilgi içeren paragraflar veya listeler sunulur.
- Bağlantı Listeleri: İlgili belgelerin veya kaynakların bulunduğu URL’ler sunulur. Burada her bağlantı, isteğe bağlı olarak kısa bir açıklama olacak yapıda eklenebilir.
Ek olarak yönergeye uygun yapıda ek bilgileri de ekleyebileceğinizi belirtmek isteriz.
Llms.txt Dosyası Nasıl Entegre Edilir?
Llms.txt dosyasını web sitenize entegre etme süreci, dosyanın doğru formatta hazırlanması, doğru dizine yüklenmesi ve erişilebilirliğinin test edilmesini içerir. Llms.txt dosyasını başarılı bir şekilde entegre etmek için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz.
- Llms.txt dosyasını Markdown formatında hazırlayın.
- Dosyayı web sitenizin kök dizinine yükleyin.
- Robots.txt dosyasına bir referans ekleyin.
- Tarayıcıda dosyanın erişilebilirliğini kontrol edin.
- Yapay zeka botlarının dosyayı algılayabilmesi için gerekli izinleri tanımlayın.
- Düzenli olarak llms.txt dosyasını güncelleyin ve doğrulama araçlarıyla test edin.
WordPress’te Llms.txt Nasıl Oluşturulur?
WordPress site sahibi iseniz llms.txt dosyasını manuel yapıda public_html klasörüne ekleyerek kullanabilirsiniz. Bu işlemi yapamıyorsanız WordPress’te bulunan plugin yardımı ile de llms.txt dosyasını oluşturabilirsiniz.
Llms.txt İşlemi Sonrasında Gelen İstekleri Takip Etmek Neden Önemlidir?
Llms.txt dosyasını web sitenize entegre ettikten sonra, yapay zeka destekli sistemlerden gelen istekleri izlemek, dosyanın etkisini değerlendirmek ve doğru şekilde çalışıp çalışmadığını anlamak açısından kritik öneme sahiptir. Bu süreç, sadece dosyanın varlığını kontrol etmekten öteye geçer. Aynı zamanda dosya üzerinden sağlanan bilgilerin nasıl kullanıldığını, hangi yapay zeka botlarının erişimde bulunduğunu ve sitenize gelen trafiğin nasıl etkilendiğini anlamanızı sağlar.
Kaynaklar
https://medium.com/towards-data-science/llms-txt-414d5121bcb3
