AI Sözlüğü
AI Terimleri & Tanımlamaları
Terimler
Temel Kavramlar
Yakın Gelişim Alanı
Eğitim psikolojisinden AI'a uygulanan, bir AI'ın rehberlikle gerçekleştirebileceği ancak bağımsız olarak gerçekleştiremeyeceği görevlere atıfta bulunan bir kavram.
Teknikler ve Yöntemler
Zero-Shot Learning
Bir modelin açıkça eğitilmediği görevleri doğru bir şekilde yerine getirme yeteneği, genellemeyi gösterir.
Çeşitli
Yeoman's Work
Genellikle tekrar eden veya yüksek düzeyde çaba ve güvenilirlik gerektiren nitelikte gayretli, sıkı çalışmaya atıfta bulunur.
Teknikler ve Yöntemler
Kelime Gömülmesi
NLP'de kelimelerin yüksek boyutlu bir uzayda vektörler olarak temsil edildiği ve anlamsal benzerliği yakalayan bir teknik.
Temel Kavramlar
Zayıf Yapay Zeka
İnsan zekasının genel bilişsel yeteneklerinden yoksun, belirli bir görev için tasarlanmış ve eğitilmiş yapay zeka.
Çeşitli
Vektör Deposu
Benzerlik aramalarını kolaylaştıran, verilerin vektör temsillerini depolamak ve almak için özel bir veritabanı.
Teknikler ve Yöntemler
Vektör Temsili
Kelimelerin veya ifadelerin sayısal vektörler olarak kodlanması, yapay zeka modelleri tarafından matematiksel işlemlere ve karşılaştırmalara olanak sağlar.
Teknikler ve Yöntemler
Variation (Varyasyon)
Doğal dil değişkenliğini anlamada önemli olan, aynı niyeti veya anlamı taşıyan farklı ifadeler veya deyimler.
Temel Kavramlar
Varyans
Makine öğreniminde, modelin tahminlerinin ortalama tahminden farklı olduğu miktar, eğitim verilerine duyarlılığı yansıtır.
Çeşitli
Doğrulama Verisi
Model parametrelerini ayarlamak ve aşırı uyumu önlemek için eğitim veri kümesinden ayrı olarak ayarlanan veriler, modelin genellenebilirliğini sağlar.
Teknikler ve Yöntemler
Doğrulama
Bir modelin performansını, doğruluğunu ölçmek için eğitimde kullanılmayan verilerin ayrı bir kısmı ile değerlendirme süreci.
Uygulamalar
Kullanıcı Arayüzü
Bir insanın bir bilgisayar, uygulama ya da makine ile etkileşime girdiği, genellikle kullanım kolaylığına odaklanan araçlardır.
Teknikler ve Yöntemler
Upstream Sampling
Birden fazla çıktının üretildiği ve en iyisinin belirli kriterlere göre seçildiği üretken yapay zeka tekniği.
Temel Kavramlar
Gözetimsiz Öğrenme
Modellerin açık talimatlar olmaksızın etiketsiz verilerden örüntüler öğrendiği bir makine öğrenimi türü.
Temel Kavramlar
Turing Testi
Bir makinenin bir insanınkinden ayırt edilemeyen akıllı davranışlar sergileme yeteneğinin test edilmesi.
Model Bileşenleri
Transformer'lar
Doğal dil işleme (NLP) alanında devrim yaratan bir derin öğrenme modelleri sınıfı.
Model Bileşenleri
Transformer Çözücüsü
Bir transformatör modelinin kodlanmış bilgilere dayalı çıkış dizileri üretmekten sorumlu bileşeni.
Model Bileşenleri
Transformer
Sıralı veri içeren görevlerde performansı artırmak için öz dikkat mekanizmalarını kullanan bir model mimarisi.
Teknikler ve Yöntemler
Aktarım Öğrenme
Makine öğreniminde farklı ancak ilgili bir problemi çözmek için bir problemi çözerken kazanılan bilgiden yararlanma.
Çeşitli
Eğitim Verisi
Özellikle bir makine öğrenimi modelini eğitmek için kullanılan, öğrenme kalıpları ve davranışları için örnekler içeren veri kümesi.
Teknikler ve Yöntemler
Eğitim
Bir makine öğrenimi modeline, tipik olarak büyük bir veri kümesine maruz bırakarak tahminler veya kararlar vermeyi öğretme süreci.
Teknikler ve Yöntemler
Konu Modelleme
Bir belge koleksiyonu içindeki soyut konuları keşfetmek, içerik organizasyonuna ve keşfine yardımcı olmak için istatistiksel bir model.
Temel Kavramlar
Token
NLP'deki en küçük işlem birimi, modele bağlı olarak bir kelime, bir kelimenin parçası veya bir karakter olabilir.
Teknikler ve Yöntemler
Metin Sınıflandırma
Spam algılama ve duygu analizi gibi uygulamalarda kullanılan, metne önceden tanımlanmış kategoriler atama görevi.
Çeşitli
Test Verisi
Eğitim verilerinden ayrı olarak, eğitimden sonra bir makine öğrenimi modelinin performansını değerlendirmek için kullanılan bir veri kümesi.
Teknikler ve Yöntemler
Sistem İstemcisi
Bir yapay zeka modelinin davranışını yönlendiren, girdiyi nasıl işlediğini ve yanıt verdiğini etkileyen dahili ipuçları veya talimatlar.
Temel Kavramlar
Gözetimli Öğrenme
Modellerin etiketli veriler üzerinde eğitildiği ve girdilerden sonuçları tahmin etmeyi öğrendiği bir makine öğrenimi yaklaşımı.
Çeşitli
Sistem Mesajı
Kullanıcı etkileşimlerini yönlendirmek için diyalogsal yapay zeka sistemlerinde kullanılan önceden tanımlanmış mesajlar veya istemler.
Teknikler ve Yöntemler
Gözetimli İnce Ayarlama
Bir modelin belirli görevler üzerindeki performansını etiketli verilerle daha fazla eğiterek iyileştirme süreci.
Temel Kavramlar
Güçlü Yapay Zeka
Bilgiyi insan zekasından ayırt edilemeyecek şekilde anlama, öğrenme ve uygulama yeteneğine sahip yapay zeka.
Model Bileşenleri
Sequence-to-Sequence (Seq2Seq) Modeller
Dizileri bir alandan diğerine dönüştüren, genellikle çeviri ve özetlemede kullanılan modeller.
Teknikler ve Yöntemler
Dizi Oluşturma
Yapay zeka modellerinin, öğrenilen kalıplara dayalı olarak metin oluşturmadaki kelimeler gibi bir dizi öğe ürettiği süreç.
Uygulamalar
Duygu Analizi
Yazarın tutumunu belirlemek için metinde ifade edilen görüşleri tanımlama ve kategorize etme hesaplama görevi.
Teknikler ve Yöntemler
Semantik Benzerlik
Çeşitli NLP görevlerinde kullanılan, iki metin parçasının anlam açısından ne kadar ilişkili olduğunun ölçüsü.
Uygulamalar
Semantik Arama
Daha alakalı sonuçlar üretmek için bir kullanıcının sorgusunun arkasındaki bağlamı ve amacı anlayan arama teknolojisi.
Teknikler ve Yöntemler
Semantik Etiketleme
İçeriğe anlamsal meta veri ekleme süreci, yapay zekanın bilgiyi anlamasını ve işlemesini kolaylaştırır.
Teknikler ve Yöntemler
Self-Attention
Modellerin girdi verilerinin farklı bölümlerinin önemini birbirlerine göre tartmasına olanak tanıyan bir mekanizma.
Teknikler ve Yöntemler
Ölçeklendirme Yasaları (Scaling Laws)
Yapay zeka modellerinin boyutu arttıkça, performanslarının öngörülebilir kalıplara göre geliştiğine dair gözlemler.
Çeşitli
Sandbox Ortamı (Sandbox Environment)
Üretim ortamını etkilemeden test edilmemiş kod değişikliklerini ve denemeleri izole eden bir test ortamı.
Model Bileşenleri
Ödül Modelleri (Reward Models)
Öğrenmeyi istenen sonuçlara doğru yönlendirmek için pekiştirmeli öğrenmede potansiyel eylemleri veya yanıtları değerlendiren modeller.
Model Bileşenleri
Bilgi Getirimi (Retrieval Model)
Karar vermeyi veya yanıtları desteklemek için büyük bir veri kümesinden ilgili bilgileri alan bir model.
Teknikler ve Yöntemler
Retrieval Augmented Generation (RAG)
Bilgilendirilmiş yanıtlar üretmek için ilgili bilgilerin alınmasını üretici modellerle birleştirmek.
Teknikler ve Yöntemler
Yanıt Kalitesi
Bir yapay zeka sisteminin yanıtlarının alaka düzeyi, tutarlılık ve doğruluk kriterlerini ne kadar iyi karşıladığının değerlendirilmesi.
Teknikler ve Yöntemler
İnsan Geri Bildiriminden Takviyeli Öğrenim (RLHF)
Modellerin insan değerlendiricilerden gelen geri bildirimlere göre rafine edildiği eğitim yaklaşımı.
Temel Kavramlar
Takviyeli Öğrenme (Reinforcement Learning)
Bir ajanın ödüllere ulaşmak için bir ortamda eylemlerde bulunarak karar vermeyi öğrendiği bir makine öğrenimi türü.
Teknikler ve Yöntemler
Düzenlileştirme (Regularization)
Eğitim süreci sırasında karmaşık modelleri cezalandırarak aşırı uyumu önlemek için kullanılan teknikler.
Model Bileşenleri
Tekrarlayan Sinir Ağı (RNN)
Metin veya zaman serileri gibi veri dizilerini işlemek için çok uygun bir sinir ağı türü.
Teknikler ve Yöntemler
Sorgu
Bir veritabanına, arama motoruna veya yapay zeka modeline yapılan bilgi veya eylem talebi.
Uygulamalar
QA (Soru Yanıtlama)
İnsanlar tarafından doğal bir dilde sorulan soruları otomatik olarak yanıtlayan bir sistem.
Çeşitli
Python
Yapay zeka geliştirmede yaygın olarak kullanılan, açık sözdizimi ve okunabilirliği ile bilinen yüksek seviyeli bir programlama dili.
Teknikler ve Yöntemler
Yakın Politika Optimizasyonu (PPO)
Politika öğrenmede keşif ve sömürüyü dengeleyen bir takviye öğrenme algoritması.
Teknikler ve Yöntemler
Hızlı Enjeksiyon (Prompt Injection)
Özel olarak hazırlanmış girdiler aracılığıyla yapay zeka sistemlerinin davranışlarını etkilemek veya manipüle etmek için kullanılan bir teknik.
Teknikler ve Yöntemler
Prompt Mühendisliği
Yapay zeka modelleriyle etkili bir şekilde iletişim kurmak ve onlardan istenen yanıtları almak için prompt hazırlama sanatı.
Teknikler ve Yöntemler
İstem (Prompt)
Bir yapay zeka modeline verilen, belirli bir yanıt veya çıktı türünü ortaya çıkarmak için tasarlanmış bir metin girdisi.
Teknikler ve Yöntemler
Yapay Zekada Ön Eğitim (Pre-training)
Bir modelin göreve özel eğitimden önce büyük, genel bir veri kümesinden öğrendiği ilk eğitim aşaması.
Model Bileşenleri
Tahmine Dayalı Model
Geçmiş verilerde bulunan kalıplara dayanarak gelecekteki bilinmeyen olaylar hakkında tahminlerde bulunan bir model.
Uygulamalar
Tahmine Dayalı Analitik
Gelecekteki sonuçların olasılığını belirlemek için verilerin, istatistiksel algoritmaların ve makine öğrenimi tekniklerinin kullanılması.
Uygulamalar
Eklentiler / Araçlar
Bir AI sisteminin veya uygulamasının işlevselliğini genişleten veya geliştiren ek yazılım bileşenleri.
Temel Kavramlar
Örüntü Tanıma (Pattern Recognition)
Makine öğrenimi algoritmaları kullanılarak verilerdeki örüntülerin ve düzenliliklerin otomatik olarak tanınması.
Teknikler ve Yöntemler
Konuşma Parçası Etiketleme (POS)
Bir metindeki bir kelimeyi konuşmanın belirli bir bölümüne karşılık gelecek şekilde işaretleme işlemi.
Model Bileşenleri
Parametre
Bir modelde eğitim verilerinden öğrenilen ve modelin çıktısını belirleyen bir değişken.
Teknikler ve Yöntemler
Aşırı Kullanım Cezası (Overuse Penalty)
Üretken yapay zeka modellerinde tekrarlayan veya aşırı benzer yanıtları engellemek için bir teknik.
Temel Kavramlar
Aşırı Uyum (Overfitting)
Makine öğreniminde bir modelin eğitim verilerindeki ayrıntıları ve gürültüyü çok iyi öğrendiği bir modelleme hatası.
Çeşitli
OpenAI
İnsanlığın yararı için dost yapay zeka geliştirmeye ve teşvik etmeye odaklanan bir yapay zeka araştırma laboratuvarı.
Teknikler ve Yöntemler
Çevrim içi Öğrenme (Online Learning)
Yeni veriler geldikçe modelin sürekli olarak güncellendiği bir model eğitim yaklaşımı.
Teknikler ve Yöntemler
One-Shot Learning
Bir modelin tek bir örnekten veya birkaç örnekten bilgi öğrenme yeteneği.
Teknikler ve Yöntemler
Tek Atış / Birkaç Atış (One-Shot / Few-Shot)
Modelin sırasıyla bir veya birkaç örnekten öğrendiği öğrenme teknikleri.
Teknikler ve Yöntemler
Çevrim dışı Pekiştirmeli Öğrenme (RL)
Çevre ile daha fazla etkileşim olmadan sabit bir veri kümesinden optimum eylemleri öğrenme.
Model Bileşenleri
Sinir Ağı (Neural Network)
Verilerdeki ilişkileri tanımak için insan beyninin işlemlerini taklit eden bir dizi algoritma.
Temel Kavramlar
Doğal Dil Anlayışı (NLU)
Yapay zekanın insan dilini konuşulduğu veya yazıldığı gibi anlama ve yorumlama yeteneği.
Temel Kavramlar
Doğal Dil İşleme (NLP)
Yapay zeka alanı, doğal dil aracılığıyla bilgisayarlar ve insanlar arasındaki etkileşime odaklanmıştır.
Temel Kavramlar
Doğal Dil Üretimi (NLG)
Yapay zeka kullanarak yapılandırılmış verilerden tutarlı ve bağlamsal olarak ilgili metinler oluşturma.
Teknikler ve Yöntemler
Adlandırılmış Varlık Tanıma (NER)
Metindeki anahtar bilgileri (varlıkları) önceden tanımlanmış kategoriler halinde tanımlama ve sınıflandırma süreci.
Uygulamalar
Çok Turlu Diyalog
Katılımcıların birden fazla mesaj dizisini değiş tokuş ettiği ve bağlamın anlaşılmasını gerektiren konuşmalar.
Teknikler ve Yöntemler
Çok Görevli Öğrenme (MTL)
Bir yapay zeka modelini aynı anda birden fazla görev üzerinde eğiterek görevler arasındaki ortaklıklardan yararlanma.
Temel Kavramlar
Çok Modlu Yapay Zeka
Metin, görüntü ve ses gibi birden fazla veri türünü işleyebilen ve yorumlayabilen yapay zeka sistemleri.
Uygulamalar
Moderasyon Araçları
Yapay zeka sistemlerinin davranışlarını izlemek ve yönetmek için tasarlanmış araçlar, kurallara uymalarını sağlar.
Çeşitli
Model Kartı (Model Card)
Bir makine öğrenimi modelinin amacı ve performansı hakkında temel bilgiler sağlayan kapsamlı bir belge.
Model Bileşenleri
Model Mimarisi
Katmanları ve düğümleri de dahil olmak üzere bir makine öğrenimi modelinin özel düzeni ve yapısı.
Model Bileşenleri
Model
Verileri kullanarak belirli görevleri yerine getirmek üzere eğitilmiş, gerçek dünyadaki bir sürecin matematiksel temsili.
Model Bileşenleri
Maksimum Yanıt Uzunluğu (Maximum Response Length)
Bir modelin tek bir komuta yanıt olarak üretebileceği en büyük metin veya veri miktarı.
Teknikler ve Yöntemler
Masked Language Modeling (Maskeli Dil Modelleme)
Girdideki bazı kelimelerin gizlendiği ve modelin bunları tahmin ettiği bir eğitim tekniği.
Teknikler ve Yöntemler
Markov Karar Süreci (Markov Decision Process)
Rastgele sonuçların olduğu durumlarda karar vermenin modellenmesi için matematiksel bir çerçeve.
Uygulamalar
Makine Çevirisi (Machine Translation)
Metin veya konuşmayı bir dilden diğerine otomatik olarak çevirmek için yazılım kullanımı.
Temel Kavramlar
Makine Öğrenimi (Machine Learning)
Bilgisayarların açıkça programlanmadan, öğrenme yoluyla hareket etmesini sağlama bilimi.
Temel Kavramlar
Makine Zekası (Machine Intelligence)
Makinelerin verilerden öğrenme ve görevleri yerine getirme yeteneklerini kapsayan geniş bir terimdir.
Teknikler ve Yöntemler
Low Rank Adaption (LoRA)
Büyük modellere bellek ve hesaplama açısından verimli bir şekilde ince ayar yapmak için bir teknik.
Teknikler ve Yöntemler
Linguistic Annotation
Metnin analizine yardımcı olmak için metne dilbilimsel bilgilerle ilgili meta veri ekleme işlemi.
Temel Kavramlar
Gizli Değişkenler (Latent Variables)
Makine öğrenimi modellerinde gözlemlenebilir verilerden çıkarılan gizli veya gözlemlenemeyen değişkenler.
Model Bileşenleri
Büyük Dil Modelleri (LLM)
Büyük miktarda metin verisi üzerinde eğitilmiş, metni anlama ve üretme yeteneğine sahip kapsamlı bir model.
Model Bileşenleri
Dil Modeli (Language Model)
İstatistiksel olasılıklara dayalı olarak insan dilini anlayan, yorumlayan ve üreten yapay zeka.
Çeşitli
Label (Etiket)
Bir veri parçasına uygulanan ve denetimli öğrenme için doğru çıktıyı gösteren bir etiket veya ek açıklama.
Teknikler ve Yöntemler
Bilgi Temsili (Knowledge Representation)
Yapay zeka sistemlerinin karmaşık görevleri çözmek için bilgiyi modelleme, depolama ve geri getirme yöntemi.
Çeşitli
Bilgi Tabanı (Knowledge Base)
Yapay zekada cevaplar veya bağlamsal bilgiler sağlamak için kullanılan merkezi bir bilgi deposu.
Teknikler ve Yöntemler
Ortak Olasılık (Joint Probability)
Olasılıklı bir modelde iki olayın aynı anda gerçekleşme olasılığı.
Temel Kavramlar
Niyet (Intent)
Bir kullanıcının bir sorgu veya ifade aracılığıyla ulaşmayı hedeflediği temel amaç veya hedef.
Uygulamalar
InstructGPT
İstemlerdeki talimatları takip etmek ve daha spesifik yanıtlar üretmek için eğitilmiş bir GPT çeşidi.
Teknikler ve Yöntemler
Bilgi Çıkarımı (Information Extraction)
Yapılandırılmamış metin verilerinden otomatik olarak yapılandırılmış bilgi çıkarma işlemi.
Teknikler ve Yöntemler
Çıkarım (Inference)
Eğitilmiş bir modelin yeni, görülmemiş verilere dayalı tahminler veya kararlar vermek için kullanıldığı aşama.
Temel Kavramlar
Hiperparametre (Hyperparameter)
Öğrenme süreci başlamadan önce değeri ayarlanan ve eğitim aşamasını etkileyen bir parametre.
Teknikler ve Yöntemler
Sezgisel Algortima (Heuristics)
Çözüm üretmek için pratik yöntemler veya çeşitli kısayollar kullanan problem çözme yaklaşımları.
Teknikler ve Yöntemler
Halüsinasyon (Hallucination)
Yapay zeka, genellikle eğitim verisi sorunları nedeniyle gerçeğe dayanmayan bilgiler ürettiğinde.
Teknikler ve Yöntemler
Açgözlü algoritma (Greedy Algorithm)
Küresel bir optimum bulmak için her adımda yerel olarak en uygun seçimi yapan optimizasyon algoritmaları.
Model Bileşenleri
GPT-3 (Generative Pre-trained Transformer 3)
OpenAI'nin gelişmiş metin oluşturma yetenekleriyle bilinen üretken modelinin üçüncü yinelemesi.
Model Bileşenleri
Generator (Jeneratör)
GAN'larda veri oluşturan bileşen, gerçek veriyi mümkün olduğunca yakından taklit etmeyi amaçlar.
Model Bileşenleri
Generative pre-trained transformer (GPT)
Tutarlı ve bağlamsal olarak ilgili metin üretme konusunda uzmanlaşmış bir tür yapay zeka modeli.
Model Bileşenleri
Generative model (Üretken Model)
Eğitim verilerine benzer yeni veri örnekleri oluşturabilen bir tür yapay zeka modeli.
Temel Kavramlar
Generative AI (Üretken Yapay Zeka)
Gerçek dünya örneklerini taklit eden yeni, orijinal içerik veya veri üretebilen yapay zeka sistemleri.
Model Bileşenleri
Çekişmeli Üretici Ağ (Generative Adversarial Network - GAN)
Ağlar arasında rekabetçi bir süreç yoluyla üretken modellerin eğitimi için bir çerçeve.
Teknikler ve Yöntemler
Generation
Öğrenilen kalıplara ve verilere dayalı olarak metin veya görüntü gibi yeni içerik üretme süreci.
Temel Kavramlar
General AI
Çok çeşitli görev ve alanlarda bilişsel işlevler sergileyen yapay zeka.
Model Bileşenleri
Foundational Model (Temel Model)
Geniş bir veri kümesi üzerinde eğitilmiş, birden fazla görevi yerine getirebilen büyük, çok yönlü bir yapay zeka modeli.
Teknikler ve Yöntemler
İleri Zincirleme (Forward Chaining)
Bilinen gerçeklerle başlayan ve yeni sonuçlara ulaşmak için kuralları uygulayan mantıksal bir akıl yürütme yöntemi.
Teknikler ve Yöntemler
Fine Tuning (İnce Ayar)
Önceden eğitilmiş bir modeli belirli bir görev veya veri kümesinde iyi performans gösterecek şekilde ayarlama süreci.
Teknikler ve Yöntemler
Fine-Grained Control
Bir yapay zeka modelinin çıktısını veya davranışını belirli kriterlere göre hassas bir şekilde ayarlama yeteneği.
Teknikler ve Yöntemler
Few-Shot Learning (Az Vuruşlu Öğrenme)
Bir modelin çok az sayıda örnekten öğrenme ve genelleme yeteneği.
Teknikler ve Yöntemler
Özellik Çıkarımı (Feature Extraction)
Model eğitimini ve performansını iyileştirmek için verilerden yararlı bilgilerin belirlenmesi ve izole edilmesi.
Teknikler ve Yöntemler
Extractive Summarization ( Çıkarımsal Özetleme)
Anahtar cümleleri veya parçaları doğrudan kaynak metinden çıkararak özetler oluşturmak.
Temel Kavramlar
Açıklanabilir Yapay Zeka (Explainable AI -XAI)
Yapay zeka sistemleri, şeffaflık için karar alma süreçlerine ilişkin içgörü sağlamak üzere tasarlanmıştır.
Teknikler ve Yöntemler
Değerlendirme Metrikleri (Evaluation Metrics)
Yapay zeka modellerinin performansını ve etkinliğini değerlendirmek için kullanılan nicel ölçütler.
Çeşitli
Etik Yapay Zeka Olgunluk Modeli (Ethical AI Maturity Model)
AI sistemlerinin etik gelişimini ve dağıtımını değerlendirmek ve yönlendirmek için bir çerçeve.
Teknikler ve Yöntemler
Entity Extraction
Metindeki adlandırılmış varlıkların tanımlanması ve önceden tanımlanmış kategorilere sınıflandırılması.
Teknikler ve Yöntemler
Entity Annotation
Metni varlıklar hakkında bilgi ile etiketleme, veri yapısını geliştirme süreci.
Temel Kavramlar
Entities
Genellikle yapay zeka tarafından çıkarılan isimler, yerler, tarihler gibi metindeki belirli, tanımlanabilir öğeler.
Uygulamalar
Kurumsal Yapay Zeka (Enterprise AI)
İş süreçlerini ve sonuçlarını iyileştirmek için yapay zeka teknolojilerinin uygulanması.
Model Bileşenleri
Encoder
Girdi verilerini işleyen ve kullanılabilir bir biçime dönüştüren bir model bileşeni.
Model Bileşenleri
Embeddings
Yapay zeka işlemleri için semantik anlamı yakalayan kelime veya kelime öbeklerinin yoğun vektör temsilleri.
Teknikler ve Yöntemler
Dağıtılmış Eğitim (Distributed Training)
Yapay zeka modeli eğitiminin birden fazla bilgisayara veya sunucuya yayıldığı bir yöntem.
Model Bileşenleri
Discriminator (Ayırt Edici)
Gerçek veriyi sahteden ayıran üretken bir düşman ağının bileşeni.
Uygulamalar
Diyalog Sistemi (Dialogue System)
Doğal dil işleme kullanarak insanlarla sohbet etmek için tasarlanmış yapay zeka teknolojileri.
Çeşitli
Deployment
Bir yapay zeka modelini gerçek dünya uygulamalarında veya sistemlerinde kullanılabilecek hale getirme süreci.
Teknikler ve Yöntemler
Bağlılık Ayrıştırması (Dependency Parsing)
Kelimeler arasındaki ilişkileri anlamak için bir cümlenin gramer yapısını analiz etme.
Temel Kavramlar
Derin Öğrenme (Deep Learning)
Verileri analiz etmek için birçok katmana sahip sinir ağlarını içeren makine öğreniminin bir alt kümesi.
Teknikler ve Yöntemler
Decoding Rules
Bir dil modelinin iç temsillerini çıktıya nasıl çevireceğini belirleyen yönergeler.
Çeşitli
Veri Seti (Dataset)
Yapay zeka modellerini eğitmek veya test etmek için özel olarak hazırlanmış ve yapılandırılmış bir veri koleksiyonu.
Çeşitli
Veri Bilimi (Data Science)
Verilerden bilgi elde etmek için bilimsel yöntemleri kullanan disiplinler arası bir alan.
Çeşitli
Veri Gizliliği (Data Privacy)
Kişisel veya hassas verilerin kötüye kullanılmamasını veya ifşa edilmemesini sağlamaya yönelik tedbirler ve uygulamalar.
Teknikler ve Yöntemler
Veri Madenciliği (Data Mining)
Yeni bilgiler üretmek ve gizli kalıpları bulmak için büyük veri tabanlarını inceleme uygulaması.
Teknikler ve Yöntemler
Veri Büyütme (Data Augmentation)
Hafifçe değiştirilmiş kopyalar ekleyerek eğitim verisi miktarını artırmaya yönelik bir teknik.
Uygulamalar
CRM (Customer Relationship Management)
Etkileşimleri geliştirmek için yapay zekanın müşteri ilişkileri yönetimine entegre edilmesi.
Çeşitli
Corpus
Veri derlemek ve makine öğrenimi modellerini eğitmek için kullanılan geniş bir metin koleksiyonu.
Teknikler ve Yöntemler
Özdeşlik Çözümleme
NLP'de bir metinde hangi kelimelerin aynı varlığa atıfta bulunduğunu belirleme görevi.
Model Bileşenleri
Bağlam Penceresi
Bir modelin bir yanıt veya tahmin oluştururken dikkate alabileceği geçmiş girdi aralığı.
Model Bileşenleri
Bağlamsal Gömme
Kelimelerin veya ifadelerin, içinde bulundukları bağlamı dikkate alan temsilleri.
Temel Kavramlar
Hesaplamalı Öğrenme Teorisi
Öğrenmeyi yönlendiren algoritmaları anlamaya odaklanan bir yapay zeka dalı.
Teknikler ve Yöntemler
Completion
Yapay zeka tarafından belirli bir girdiye veya isteme yanıt olarak üretilen ve düşünce sürecini tamamlayan çıktı.
Temel Kavramlar
Bilişsel Hesaplama
İnsan beyninin işleyişini taklit etmek için tasarlanmış yapay zeka sistemleri, doğal, insan benzeri etkileşimi hedefler.
Uygulamalar
ChatGPT
OpenAI tarafından geliştirilen ve verilen istemlere göre insan benzeri metin yanıtları oluşturabilen bir yapay zeka.
Uygulamalar
Chatbot
Genellikle internet üzerinden insan kullanıcılarla konuşmayı simüle etmek için tasarlanmış bilgisayar programları.
Teknikler ve Yöntemler
Chain-of-thought ( Düşünce Zinciri)
Yapay zekayı karmaşık sorunları yönetilebilir adımlara ayırmaya teşvik eden bir prompt stratejisi.
Model Bileşenleri
Sınırlayıcı Kutu (Bounding Box)
Görsel işlemede nesnelerin görüntü içindeki konumunu tanımlamak için kullanılan dikdörtgen bir kenarlık.
Genel
Büyük Veri
Örüntüleri, eğilimleri ve ilişkileri ortaya çıkarmak için hesaplamalı olarak analiz edilen son derece büyük veri setleri.
Temel Kavramlar
Bias (Önyargı)
Yapay zeka modellerinde karar verme ve adaleti etkileyebilecek önyargılar veya yatkınlıklar.
Teknikler ve Yöntemler
Beam Search (Işın Arama)
Modellerdeki en olası sonuç dizilerini verimli bir şekilde bulan bir arama algoritması.
Teknikler ve Yöntemler
Bandit Optimizasyonu
Yeni seçeneklerin keşfedilmesi ve bilinen ödüllerden yararlanılmasını dengelemek için bir strateji.
Teknikler ve Yöntemler
Geri Zincirleme
Nihai hedefle başlayan ve çözüm yolunu belirlemek için geriye doğru çalışan bir akıl yürütme yöntemi.
Teknikler ve Yöntemler
Geri Yayılım
Yapay sinir ağlarının eğitiminde kullanılan, ağırlıkları hata oranlarına göre ayarlayan bir yöntem.
Model Bileşenleri
Otoregresif Model
Gelecekteki değerleri tahmin etmek için önceki zaman noktalarını kullanan modeller, zaman serisi tahmininde yaygındır.
Teknikler ve Yöntemler
Otoregresyon
Zaman serisi verilerindeki geçmiş sonuçlara dayanarak gelecekteki davranışları tahmin eden istatistiksel bir model.
Temel Kavramlar
Otonom
Bir makine insan rehberliği veya müdahalesi olmadan bağımsız olarak çalışabiliyorsa, otonom olarak kabul edilir.
Temel Kavramlar
Artırılmış Zeka
İnsanlar ve yapay zeka arasındaki işbirliğine odaklanarak, insan karar verme sürecini yapay zeka yetenekleriyle geliştirmek.
Teknikler ve Yöntemler
Dikkat Mekanizması (Attention Mechanism)
Yapay zekada, modellerin girdi verilerinin ilgili kısımlarına odaklanmasına yardımcı olan ve alaka düzeyini artıran bir teknik.
Teknikler ve Yöntemler
Dikkat (Attention)
Yapay zekada modellerin farklı bilgi parçalarının önemini tartmasına olanak tanıyan bir mekanizma.
Model Bileşenleri
Yapay Sinir Ağı (Artificial Neural Network)
İnsan beynindeki biyolojik sinir ağlarından belli belirsiz esinlenen bilgi işlem sistemleri.
Model Bileşenleri
API (Application Programming Interface)
Farklı yazılım uygulamalarının iletişim kurmasını ve birlikte çalışmasını sağlayan arayüzler.
Teknikler ve Yöntemler
Hizalama (Alignment)
YZ davranışlarının ve çıktılarının insan etik standartlarına ve niyetlerine uygun olmasını sağlama süreci.
Temel Kavramlar
Algoritma
Bir bilgisayarın belirli bir görevi verimli bir şekilde yerine getirmek için izlediği bir dizi matematiksel talimat veya kural.
Genel
Yapay Zeka (AI) Eğitmeni
Çıktılar hakkında geri bildirim sağlayarak ve öğrenmeye rehberlik ederek yapay zeka modellerini iyileştiren ve geliştiren uzmanlar.
Temel Kavramlar
Yapay Zeka (AI)
İnsan zeka süreçlerinin makineler, özellikle de bilgisayar sistemleri tarafından simüle edilmesi.
Uygulamalar
Ajanlar (Agents)
Dijital asistanlara benzer şekilde, çeşitli alanlardaki görevleri otonom olarak yerine getirebilen yapay zeka varlıkları.
Teknikler ve Yöntemler
Çekişmeli Makine Öğrenimi
Model doğruluğunu artırmak için kasıtlı olarak zorlayıcı girdilerle eğitim yaparak yapay zeka sağlamlığını geliştirir.