Kullanıcı Deneyimi ve SEO

Gelişen teknoloji ve ekonomi sayesinde artan alım gücü, her geçen gün bizi daha zorlu tüketiciler haline getiriyor. Bu yüzden akla gelen soru her zaman için aldığınız ürünün gerçekten ihtiyaçlarınızı giderip gidermediğine yönelik oluyor.

Örneğin bir araba alacaksanız, yeni model araçlar, bizim için her şey düşünülerek, en küçük parçası bile tasarımı bozmayacak şekilde planlanarak tasarlanıyor. Görmek istediğiniz bütün göstergeler, kullanmak istediğiniz tuşlar veya diğer ekipmanlar kullanım kolaylığına uygun dizayn ediliyor. Tüm bu süreç kullanıcı memnuniyetini arttırmak için kurgulanıyor. Bu yazımızda internet sitelerinde kullanıcı memnuniyetini arttırmak adına neler yapabiliriz bunlara göz atacağız.

Popüler bir kavram olan UX nedir?

“User Experience” kısaca  UX, Türkçede kullanıcı deneyimi olarak geçiyor. UX, kullanıcıların ürünü veya sistemi kullanırken genel memnuniyet durumunu içeren etkileşimleri toplamıdır. Özellikle teknolojik gelişmeler, kullanıcı alışkanlıklarını daha iyi ölçümlenebilir hale getirdikten sonra, kullanıcı merkezli web siteleri ve dijital ürünlerin ortaya çıkmasına olanak sağlamıştır.

UX, en kullanışlı ve bilgilendirici içeriğe sahip olan tasarımla ve etkileşimi arttıracak her türlü teknoloji enstrumanını kullanarak kullanıcı karşısına çıkmaktır. Yani kullanıcı ihtiyacı olan bilgilere ulaşabildi mi? Kullanıcının ihtiyacı olan yönlendirmeler mevcut mu?  Tasarım kullanıcı deneyimine uygun bir hale getirilmediği için kullanıcının tekrar siteye girmesini zorlaştırıyor mu? Yoksa site kullanıcının ihtiyaçlarına uygun bir hale getirildiği için kullanıcıyı tekrar girmeye teşvik mi ediyor?  UX ile bu soruları dikkate alarak sitenizi daha kulanışlı hale getirmek elinizde!

Kullanıcı deneyimi açısından başarılı bazı web sitelerini inceleyerek ilham almak mümkün. Bunun için Alman otomobil şirketi Volkswagen’ın web sitesini ve 10000ft adlı aracın web sitesini inceleyerek kullanıcı deneyiminden bahsedeceğiz.

Volkswagen’ın Web Sitesi ve Kullanıcı Deneyimi

Volkswagen’in resmi sitesi vw.com’un yeni tasarımının, kullanıcı deneyimi çıtasını bir adım ileri taşıdığını söyleyebiliriz. Volkswagen, aradığı aracı ve o araca uygun motor seçeneklerini listede bulmakta zorlanan kullanıcıları yeni bir sistem ile tanıştırıyor. İnternet sitesine giren kullanıcılar öncelikle, ABD’de etkin bir şekilde kullanılan posta kodu sistemi sayesinde, adreslerini sistemde tanımlıyorlar.

Daha sonra kullanıcılar kendi istedikleri özelliklere uygun filtreledikleri aracın yakınlarında olup olmadıklarını sistem üzerinden sorgulayabiliyor; böylece kullanıcı seçtiği özelliklere sahip aracı kendisine yakın olan bayi ile iletişime geçerek temin edebiliyor. Oldukça basit ve mobil cihaz kullanımına uygun olarak tasarlanmış site, kullanıcıların istedikleri araçları en hızlı ve kolay bir şekilde bulmalarını sağlıyor. Ayrıca kullanıcıların; bayi ve araç özelliklerinin bulunduğu sayfalarda zaman kaybetmelerini de önlemiş oluyor.

Birkaç ekran görüntüsü ile deneyime daha yakından bakalım.

Kullanıcı Hybrid ya da elektrik motor seçeneğine sahip Beetle model bir araç seçimi yaptığında aşağıdaki gibi bir ekran ile karşılaşıyor. Sonrasında posta kodunu girerek kendisine en yakın bayileri görebiliyor.

Aşağıda araç seçme sihirbazının bir bölümünü görüyorsunuz. Renk seçenekleri direkt olarak aracın üzerine yansıtılarak, rengin araç üzerinde nasıl duracağı müşteriye gösteriliyor.

Akıllı telefon ya da tablet ile siteye giren kullanıcılar mobil uyumlu tasarım sayesinde sistemi rahatlıkla kullanabiliyor.

Proje Yönetim Yazılımı 10000ft ve Kullanıcı Deneyimi

10000ft aracı ile işletmenizi, takımınızı ve projelerinizi aynı anda yönetebilmeniz mümkün. Bu araç sayesinde işlerin önceliklerini, kimin hangi görevi üstleneceğini ve işin önemini kolaylıkla belirleyebiliyor ve ihtiyaçlarınıza uygun bir şekilde değiştirebiliyorsunuz. Görsel açıdan her şeyi bir bütün olarak görebilmeniz; işinizi düzenli bir şekilde idare edebilmenizi sağlayarak bütün taleplerinizi karşılıyor.10000ft aynı zamanda, ekip arkadaşlarınızın yaptığı işleri, bu işler için harcadığı zamanı kontrol ederek;  kendi planınızı da kolaylıkla oluşturmanızı sağlıyor.

Kullanıcı Deneyimini Oluşturan Etkenler Nelerdir?

Kullanıcı deneyimini birçok farklı bileşenin kesişim noktası olarak nitelendirebiliriz. Bu yüzden deneyimi oluşturan bileşenleri iyi tanımak ve hepsine doğru miktarda odaklanarak ideal yapıyı kurgulamak gerekmekte. Web tabanlı düşündüğümüz zaman; kullanılabilirlik, yararlılık, kullanıcı arayüz tasarımı, bilgi mimarisi, içerik stratejisi, araştırma ve tasarım kullanıcı deneyimini oluşturan en önemli yapı taşlarındandır. Bunlardan bazılarını açıklamak gerekirse;

1) Kullanılabilirlik

Kullanılabilirlik temel  olarak, kullanıcının site içerisinde yapmak istediği işlemleri en hızlı ve kolay şekilde yapabilmesini sağlamaktır. Bu yüzden kullanılabilirlik internet sitesinin amacına ve hedefine göre değişkenlik göstermektedir. E-ticaret sitelerinden beklenen kullanıcının aradığı ürünü hızlıca bulabilmesi iken; ilan sitelerinden beklenen aradığı ilan ile ilgili belirttiği bilgilere uygun sayfaların kolaylıkla listeleyebilmesidir.

2) Yararlılık

Yararlılık kimi çevrelere göre kullanılabilirlik için aranan şartlardan yalnızca biridir. Böyle düşünüldüğünde kullanılabilirliğin bir alt dalı olarak görülebilir. Bir örnek ile değerlendirmek gerekirse, son dönemde ilan sitelerine eklenen harita özelliği sayesinde kullanıcılar ilanları daha iyi filtreleyerek istedikleri ilanlara ulaşabilmektedirler. Bu, kişilerin siteden daha iyi yararlanmalarını sağlamaktadır.

3) Kullanıcı Arayüzü

Kullanıcı arayüzü, internet sitelerinde etkin biçimde gezinebilmesi için gerekli olan tasarımsal çalışmaların tamamını içerir. Bu yüzden kullanıcıların site ile etkileşime girdikleri her safhada arayüz vardır. Kullanıcılar daha önce hiç girmedikleri bir sitede doğal ve sezgisel davranarak aradıklarını bulabiliyorlarsa arayüzün kullanıcı dostu olduğu söylenebilir.

User interface yani kullanıcı arayüzü kavramı genellikle user experience yani kullanıcı deneyimi ile karıştırılmaktadır. User interface kullanıcının site ile arasındaki etkileşim iken user experience kullanıcının davranışını içeriğe karşı tutumu ve projeyle ilgili oluşan nihai düşünceleri olarak tanımlanmaktadır.

4) İçerik Stratejisi

İçerik, kullanıcıların internet sitesi ile etkileşimlerini sağlayan en önemli unsurlardan biridir. Kullanıcı, internet sitesine ziyaretinin nihai sonucu olarak içerik ile karşılaşır. Bu noktada içeriklerin harekete geçirici ve besleyici olması oldukça önemlidir. Öte yandan kullanıcıların beklentilerini karşılamayan içerik kullanıcı deneyimini düşürür ve internet sitesinin etkin bir şekilde kullanılmasını engeller.

İnternet sitelerinde içerik, belli bir stratejinin ürünü olarak ortaya çıkmalıdır. Başarılı içerik stratejisi yalnızca yazılı bir metin olmaktan çok; beklentileri karşılayan video, resim ya da fotoğraf olabilir. Dikkat edilmesi gereken nokta, paylaşılan materyallerin kendi içinde tutarlı olmasıdır.

Kullanıcı Deneyiminin Ölçümlenmesi ve İyileştirilmesi

İnternet sitelerinde kullanıcı deneyimini analiz edebilmek adına kullandığımız çeşitli yöntemler mevcut. Bu yöntemler sayesinde kullanıcı internet sitesinde iken nerede ne kadar zaman geçirdiği, hangi sayfalardan kaçtığı gibi sorulara yanıt bulunmaktadır.

İnternet sitemizi kullanıcı deneyimi açısından daha verimli hale getirmek için öncelikle bazı metrikleri ölçümlememiz gerekmektedir. Bu ölçümlemeyi yapabilmek için A/B Testi ve Google Analytics verilerinden faydalanabiliriz.

1) A/B Testleri

Siteyi en iyi test edebilecek kişi kullanıcıdır. Bu yüzden A/B testlerinde sitede yapılan değişikliklerin kullanıcı davranışına etkileri baz alınmaktadır. Böylece kullanıcı deneyimini arttıran değişiklik internet sitesine uygulanmaktadır. A/B tesi aşamasında karşılaştırma yapılabilecek noktalar şunlardır;

-Yapılan değişiklikler sonrası kullanıcı internet sitesindeki tüm bilgilere erişebiliyor mu?

-Kullanıcı, internet sitesinden erişme amacına uygun bir şekilde yararlanabildi mi?

-Kullanıcı siteyi güvenilir buldu mu?

Örneğin; online ödeme kabul eden bir e-ticaret sitesinde ödeme ekranında yaptığı değişiklik sonucu, bu sayfadan çıkış oranı yüksek ise yapılan değişiklik kullanıcı deneyimini negatif yönde etkilemiş olabilir.

Tüm bu veriler incelenerek daha iyi kullanıcı deneyimi performansı gösteren değişiklikler, siteye uygulanmalıdır.

A/B Testlerini gerçekleştirebilmek adına kullanabileceğiniz bazı araçlar:

• Unbounce
• VWO
• Five Second Test
• Google Website Optimizer
• Optimizely

2) Web Analiz Araçlarının Kontrolü (Google Analytics, Yandex Metrika ve diğer araçlar)

Kullanıcı deneyimini ölçümleyebildiğimiz en iyi yöntemlerin başında Web Analiz araçları gelir. Web analiz araçlarını aktif bir şekilde kullanan internet sitesi sahipleri; kullanıcının sayfada ne kadar zaman geçirdiği, kaç kullanıcının siteye girdiği, bunlardan kaç tanesinin ürün aldığı, kullanıcının daha çok sayfanın hangi kısımlarına odaklandığı, hangi sayfalardan kullanıcıların kaçtığını ve buna benzer daha bir çok veriyi edinebilir. Bu araçlardan elde edeceğiniz çıktılar neticesinde sizin için kazanım olan tüm değerlere uygun değişiklikler yaparak internet sitenizin kullanıcı deneyimini arttırabilirsiniz.

Kullanıcı Deneyimi, SEO’ya Yardımcı Oluyor mu?

Arama motoru optimizasyonu web sitelerine kalıcı bir görünürlük sağlamak yolunda yapılabilecek en etkili yatırımlardan biridir. Kullanıcı deneyimi sayesinde de sitenizi daha çekici hale getirip kullanıcıların memnun olmalarını sağlarsınız. Bu açıdan bakıldığında düşünülenin aksine SEO ve UX arasında bir rekabetten çok bir uyum olmalıdır. Yani doğru bir yaklaşım ile birbiri arasında seçim yapmaktan çok birbiriyle nasıl kullanılabileceklerini irdelemek daha faydalıdır. Kullanıcı deneyiminin arama motoru optimizasyonuna yardımcı olduğu noktalardan bazılarını şema dahilinde gösterirsek;

Kullanıcı deneyimi ile ilgili açıklamış olduğumuz tüm bu geliştirmeler aynı zamanda arama motorları için de oldukça önemlidir.  Zira arama motorları kullanıcıların internet sitesinde nasıl vakit geçirdiklerini ve memnuniyet düzeylerini her geçen gün daha çok sorgulamaktadır. Sonuç olarak, kullanıcı deneyimi ve arama motoru optimizasyonu arasında dengeyi sağlayan internet sitelerinin uzun vadede kazançlı çıkacaklarını söyleyebiliriz.

Yazar: Ceyda Arıcıoğlu & Gökhan Çakır