Generative AI'ın Geleceğine Dair Öngürüler ve Anket Sonuçları
Generative AI araçları ve kullanımı 2023 itibariyle üst seviyelere gelmiş durumda. Bu araçların birçoğunun piyasaya sürülmesinin üzerinden bir yıldan kısa bir süre geçmesine rağmen birçok şirket tarafından kullanılmaya başlandı.
Google’a göre yapay zekanın ne olduğundan ziyade artık yapay zeka ile nasıl yapılır aramaları artmaya başladı. Bu durum bize aslında aramaların ve ihtiyaçların nasıl evrildiğini göstermeye yetiyor:
Küresel AI pazarının 2030 yılına kadar 1.81 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. Mevcut AI pazarı zaten büyük olsa da, önümüzdeki 10 yıl içinde 13 kattan fazla büyüyecek: (Kaynak: https://www.grandviewresearch.com)
Son gelişmelerle birlikte yapay zeka, teknoloji çalışanlarının ilgilendiği bir konu olmaktan çıkıp şirket liderlerinin odak noktası hatta hedeflerinden birisi haline geldi. CEO ya da CMO seviyesindeki yöneticiler her konuda AI araçlarını kullanmak için bütçe ayırıyor ve sürekli farklı araçların kullanımlarını inceliyorlar.
mckinsey.com tarafından yapılan ankete göre C level yöneticilerin yaklaşık %25’i işlerinde AI araçlarını kullandıklarını söylüyor. Yine anketin devamında şirketlerin yönetim kurulu toplantılarının dörtte birinde AI gelişmelerinin konuşulduğu belirtiliyor.
Daha fazla anket sonucuna bakacak olursak anket katılımcılarının %40'ı, Gen AI'daki gelişmeler nedeniyle şirketlerin genel olarak AI yatırımlarını artıracağını söylüyor. Bu makaledeki amacım da aslında AI ile Generative AI arasındaki geçişin sonuçlarını istatistiklerle ortaya çıkarmak. Başka bir anket sonucuna göre CEO'ların %75’i, gelişmiş Generative AI’a sahip şirketlerin rekabet avantajı sağlayacağına inanıyor.
C-level yöneticileri ikna etmekte zorlanıyorsanız şunları önerebilirim:
- AI'ın faydalarını açıklayın: Örneğin, AI'ı kullanarak müşteri hizmetleri ya da ürün geliştirme gibi süreçleri otomatikleştirdiğiniz bir sunuma yönelebilirsiniz.
- AI'ın uygulanabilirliğini gösterin: Örneğin, AI'ı kullanarak müşteri hizmetleri çağrılarını otomatikleştirebilir ve bunun sonuçlarını istatistiksel olarak gösterebilirsiniz.
- Risklerin minimuma indirilmesi: AI'ın potansiyel risklerini de göz önünde bulundurduğunuzu ve bununla nasıl başa çıkılabileceğini gösterin. Örneğin, AI'ı kullanırken veri güvenliğine nasıl önem verildiğinin gösterilmesi gibi.
- Şirket hedeflerine uygunluk: AI'ın şirketinizin uzun vadeli hedeflerine nasıl yardımcı olabileceğini gösterin. Örneğin, AI'ı kullanarak yeni pazarlara açılabilir ve yeni ürünler geliştirebilirsiniz. Hedefler her şirket özelinde değişebileceği için bu kısım biraz özelleştirilmeli.
AI kültürünü ve AI tarafından yapılabilecek yetenekleri kullanan şirketler Generative AI’ın olumlu etkilerini ilk keşfedenler oldu. Gen AI araçları sayesinde diğer rakiplerini bazı alanlarda geride bırakmayı başardılar. Yine aynı şirket tarafından yapılan anket sonuçlarına göre Gen AI kullanımı, diğer yapay zeka araçlarının şirketlerde benimsenmesini teşvik ettiği görüldü.
Oyun yapımcısı şirketler, yeni oyunlarını AI geliştirmeleri ile daha iyi duruma getirmek için çalışıyor. Generative AI, oyunlar için 2D ve 3D içerik oluşturmanın maliyetini ve işlerin yapılma hızını önemli ölçüde azaltabilir. Sadece bu sektörde bile ne kadar fazla girişimin olduğunu aşağıdaki görselde bulabilirsiniz: (Görsel kaynağı)
Herhangi bir AI aracını benimseyen kuruluşların yüzdesi 2022'den bu yana sabit kaldı ve kullanım az sayıda iş dalında yoğunlaşmaya devam ediyor. Türkiye’deki birçok kuruluş bu alanda atılım yapmaya da çalışıyor.
1. Henüz Erken, Ancak Generative AI Kullanımı Şimdiden Yaygınlaşıyor
Nisan 2023’te gerçekleştirilen anketten elde edilen bulgular, Generative AI'ın yeni olmasına rağmen, araçlarla yapılan denemelerin nispeten yaygın olduğunu ve katılımcıların yeni AI yeteneklerinin sektörlerini dönüştürmesini beklediğini gösteriyor.
Ankete göre Gen AI, iş dünyası genelinde ilgi görüyor. Sadece ana iş kolunda değer iş dışında da kullanıldığı görülüyor. Tüm katılımcıların %22'si kendi işlerinde düzenli olarak AI kullandıklarını söylüyor.
Endüstriye göre anket sonuçları aşağıdaki gibidir. Doğal olarak en çok teknoloji şirketleri AI kullandığını gösteriyor:
Senior manager pozisyonundaki kişiler job title araştırmasında önde görünürken, C-level yöneticiler 2. sırada geliyor:
Tüm katılımcıların üçte biri, şirketlerinin en az bir iş kolunda düzenli olarak generative yapay zeka kullandığını söylüyor. Bu istatistik de bize yapay zekanın benimsendiğini bildiren kuruluşların %60'ının Gen AI kullandığını gösteriyor. Şirketlerinde AI’ın benimsendiğini belirtenlerin %40'ı, şirketlerinin Gen AI sayesinde genel olarak yapay zekaya daha fazla yatırım yapmayı beklediğini belirtiyor. %28'i ise Gen AI kullanımının yönetim kurullarının toplantı gündemlerinde olduğunu söylüyor.
2023’te Gen AI etkisine yönelik beklentiler yüksek. Anket katılımcılarının dörtte üçü, Gen AI’ın önümüzdeki 3 yıl içinde sektörlerindeki rekabette önemli veya yıkıcı bir değişikliğe neden olmasını bekliyor.
Teknoloji ve finansal hizmetler sektörlerinde çalışan anket katılımcıları, Gen AI’ın yıkıcı bir değişim bekleme olasılığı en yüksek olan sektörlerin başında geliyor.
Daha önceki araştırmalar, tüm sektörlerin bir dereceye kadar etki görmesi muhtemel olsa da, etki seviyesi sektörlere göre değişkenlik gösterecektir. Tahminlerin zaten teknoloji şirketlerinin şaşırtıcı olmayan bir şekilde %9’luk bir oranda en yüksek etkiyi görmeleri muhtemel. Diğer sektörlere göz attığımızda ise %5 Bankacılık ve Finans, %5 İlaç ve tıbbi ürünler ile %4 eğitim gibi bilgiye dayalı endüstriler bu gelişmelerden olumsuz etkilenebilir.
Buna karşılık daha az yıkıcı etkiye sahip olan havacılık, otomotiv ve elektronik gibi imalat temelli sektörlerin ön planda görünüyor. Bunun temel nedeni aslında AI’ın fiziksel faaliyetleri yerine getirmemesi olarak açıklanabilir. Örneğin bir otomobil parçası üretimi ya da onarımı yapan şirketlerin bu gelişmelerden negatif etkilenmesi daha zor olacaktır.
İngiltere’deki enerji sağlayıcısı Octopus Energy, şirkete gelen müşteri hizmetleri ile alakalı maillerin %44'ünün artık AI tarafından yanıtlandığını söyledi.
Birçok Şirket Generative AI’ın Yaratabileceği Potansiyel Risklere Değinmiyor
mckinsey.com anket yanıtları, birçok şirketin henüz generative AI kaynaklı potansiyel riskleri ele almadığını gösteriyor. Ankete göre, çok az şirket Gen AI’ın yaygın kullanımına ya da bu araçların getirebileceği risklerine tam olarak hazır görünüyor.
AI kullanımının benimsendiğini bildiren katılımcıların sadece %21'i, kuruluşlarının çalışanların işlerinde AI teknolojilerini kullanmalarını düzenleyen politikalar oluşturduğunu söylüyor. AI riskleri sorulduğunda, çok az katılımcı şirketlerinin yapay zeka ile ilgili en sık belirtilen risk olan “yanlışlık” riskini azalttığını söylüyor. Siber güvenlik ya da fikri mülkiyet gibi konular daha arka planda kalıyor. Ayrıca şirketlerin %32’si yanlış bilgileri düzeltmek için çalıştıklarını belirtiyor:
2. Sektör Öncüsü Şirketler Generative AI Yardımıyla Önde
Yapay zekadan önemli ölçüde değer elde eden şirketler, özellikle ürün geliştirme ile risk ve tedarik zinciri yönetimi olmak üzere, diğer şirketlere kıyasla daha fazla iş dalında AI kullanıyor.
Daha geleneksel olan makine öğrenimi yetenekleri, robotik süreçler ve chatbots gibi ürünler dahil olmak üzere tüm AI yeteneklerine bakıldığında, AI’da yüksek performans gösteren şirketlerin ürünleri geliştirme, mevcut ürünlere yeni özellikler ekleme ve yeni AI tabanlı ürünler oluşturma gibi konularda diğer şirketlere göre daha ön planda olduğu görülüyor.
İlgili şirketler sadece ürün geliştirme değil aynı zamanda içerideki yapılarını daha fazla optimize etmek için örneğin IK ile performans yönetimi ve işgücü dağıtım optimizasyonu gibi konularda da yapay zekayı kullanıyorlar ya da yapay zeka (AI) danışmanlığı alıyorlar. Maliyet azaltma, yeni gelir kalemleri oluşturma, gelir artırımı gibi yanıtları aşağıdaki grafikte daha net görebilirsiniz:
AI ile yakından ilgilenen ve bu alanda yüksek performans gösteren şirketlerin dijital pazarlama bütçelerinin %20’sinden fazlasını AI araçlarına ya da çalışmalarına harcıyorlar. Ayrıca AI yeteneklerinin (prompt engineering gibi) kurum genelinde daha fazla kullanıyorlar.
Yapay zekada yüksek performans gösteren anket katılımcıları, en büyük zorluk olarak, model performansını izleme ve zaman içinde gerektiğinde modelleri yeniden eğitme gibi model ve araçları belirtiyorlar. Diğer katılımcılar, yaptıkları iş ile alakalı AI vizyonu belirlemek veya yeterli kaynak bulmak gibi strateji sorunlarından bahsediyor:
Bu alana yatırım yapmaya çalışan şirketlerin MLOps yaklaşımları gibi yapay zekanın benimsenmesine ilişkin en iyi uygulamalarda bile uzmanlaşmadıklarına dair daha fazla bilgileri anket sonuçlarında görüyoruz. Anket katılımcılarının dörtte biri, diğer katılımcıların sadece %12'sine kıyasla tüm AI sistemlerinin izlendiğini ve anlık uyarılarla donatıldığını söylüyor. Bu otomasyonlar da aslında bize süreçlerin ne kadar optimize edilmeye çalışıldığını daha ilk aşamalarda gösteriyor.
3. AI’ın İşgücüne Etkilerinin Önemli Olması Bekleniyor
Geçtiğimiz yılın verilerine göre AI kullanan şirketler en çok veri mühendislerini, makine öğrenimi mühendislerini ve Al veri bilimcilerini işe aldılar. Yapay zekanın benimsenmesiyle birlikte bu beceri setlerine duyulan ihtiyaç artacaktır. Bu alanlarda öne çıkmak istiyorsanız ya da henüz kariyer hedefiniz yoksa bu alanlara yönelebilirsiniz.
Aşağıdaki anket sonuçlarına göre ilgili roller için işe alımların şirketler için 2022’ye göre kıyaslamasını görebilirsiniz. Özellikle machine learning engineer gibi rolleri şirketlere katmak 2023’te de zor olmaya devam etti:
Önümüzdeki 3 yıla bakıldığında, katılımcılar yapay zekanın benimsenmesinin işgücündeki birçok rolü ve çalışan sayısını yeniden şekillendireceğini tahmin ediyor:
Departmanları incelediğimizde önümüzdeki 3 yıl içerisinde servis operasyonlarında %54 ve tedarik zinciri yönetiminde de %45’lik azalma meydana gelebilir:
Sona doğru gelirken görmüş olduğunuz gibi veriler Gen AI konusunun gelecekte ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Birçok iş dalı küçülürken bazı iş tanımlarında “AI” hatta “Generative AI” daha fazla kullanılacak gibi görünüyor. Önümüzdeki 3 yılda bu veriler ışığında tüm süreçlerinizi AI ile optimize ederek kendinizi geleceğe hazırlayın.
Ekipleriniz bu konuda henüz eğitim almamışsa en azından temel seviyede prompt yazıp kendi departmanlarında yaptıkları işlerden zaman kazanmayı bu süreçlerde planlayabilirler. Her şey çok hızlı değişiyor ve buna ayak uydurmak şirketlerinizin geleceği için oldukça önemli.
