URL Parametreleri Nedir? SEO Açısından Nasıl Değerlendirilir?

URL Parametresi Nedir?

URL parametreleri URL’lerin sonuna eklenen, ilk parametrenin soru işaretiyle başladığı, devamındaki parametrelerin ise seperatör görevi gören ampersand (&) ile bağlandığı ve web sayfalarında çeşitli görevleri olan yapılardır.

URL Parametrelerinin Yapısı Hangi Elementlerden Oluşur?

Aşağıda kısaca görebileceğiniz gibi soru işareti, anahtar, değer ve ampersand elementlerinden oluşurlar.

• Parametre başlangıcı: URL Parametreleri soru işaretiyle başlar ve bir URL bütününde sadece bir adet bulunurlar. Birden fazla kullanımı parametre sisteminin hatalı çalışmasına sebep olur.
• Anahtar (Key): Anahtar, karşılığında bir değer barındıran ve bu değeri tanımlamak için kullanılan yapıdır. URL içerisinde eşittir işaretiyle bağlanan değerin ne ile alakalı olduğunu niteler.
• Değer (Value): Değer, anahtara karşılık gelen veridir. URL içerisinde anahtara karşılık gelen renk veya kaçıncı sayfada bulunuluyor gibi verilere karşılık gelir.
• Seperatör: Takip eden ek bir anahtar-değer bloku varsa parametre alanına eklemek için kullanılan yapıdır. Eklenen her bir anahtar-değer bloku seperatör ile ayrılmalıdır.

URL Parametreleri Hangi Amaçlarla Kullanılırlar?

URL parametreleri sayfalandırılmış içeriği ayırmaktan oturum takibine kadar birçok amaçla kullanılabilirler. Bunlardan başlıcaları:

• Sayfalama: Sayfalara ayrılmış içeriği nitelemek amacıyla kullanılabilir. 

• alanadi.com/ornek?sayfa=2
• alanadi.com/ornek?s=2
• alanadi.com/ornek?p=2

• Arama Fonksiyonu: Site içi arama fonksiyonu için kullanılabilir.

• alanadi.com/arama?query=elbise
• alanadi.com/arama?search=elbise
• alanadi.com/arama?q=elbise

• Çeviri: Birden fazla dile sahip sitelerde içeriğin dili için kullanılabilir.

• alanadi.com/ornek?lang=en
• alanadi.com/ornek?hl=de
• alanadi.com/ornek?language=fr

• Sıralama: Özellikle e-ticaret ve ilan listeleme sitelerinde görülen ve en yeniye göre veya en ucuza göre sıralama işlevi için kullanılabilir.

• alanadi.com/ornek?sirala=ucuzdan-pahaliya
• alanadi.com/ornek?sort=newest
• alanadi.com/ornek?s=high-to-low

• Filtreleme: Özellikle e-ticaret ve ilan listeleme sitelerinde görülen ve belirli bir özelliğe göre veya fiyata göre yeniden listelemek işlevi için kullanılabilir. 

• alanadi.com/ornek?renk=mavi
• alanadi.com/ornek?beden=xl
• alanadi.com/ornek?fiyat=20-50

• Takip: Oturum ve pazarlama verileri için takip amacıyla kullanılabilir.

• alanadi.com/ornek?utm_source=facebook
• alanadi.com/ornek?session=050292
• alanadi.com/ornek?id=19041919

URL Parametrelerinin Neden Olduğu SEO Sorunları

1. Kopya (Duplicate Content) İçerik Sorunu

Arama motorlarının gözünde her bir URL farklı bir içeriğe sahip olmalıdır. Her bir URL benzersiz bir içerikmiş gibi değerlendirilir. Fakat sıralama veya takip amacıyla kullanılan URL parametreleri içeriği değiştirmezler fakat yepyeni bir URL ile sunarlar. Bu da aynı içeriğinden birden fazla URL’de arama motorlarına sunulması anlamına gelir.

Kırmızı elbise satışı yapılan bir sayfa hayal edelim:

Ana URL: alanadi.com/kirmizi-elbise
Takip: alanadi.com/kirmizi-elbise?utm_source=zeoblog
Filtreleme: alanadi.com/kirmizi-elbise?sirala=en-yeni
Arama: alanadi.com/arama?q=kirmizi-elbise

Bu senaryoda aynı ürün grubu için 4 adet farklı URL oluşmuş durumda.  Bu da arama motorlarının hangi sayfamızı öne çıkaracağına karar veremeyip kopya içerik probleminden ötürü sıralama kaybetmemize sebep olabilir.

Aynı zamanda birden fazla sayfanız aynı kelimede sıralama almaya çalışıp keyword cannibalization problemine sebep olabilir. Detaylı bilgiyi metne tıklayıp alabilirsiniz.

2. Tarama Bütçesinin Gereksiz Kullanımı

Arama motorlarının sitenizi taramak için ayırdığı bir bütçe vardır. Her gün belirli bir sayıda sayfanız taranır. Büyük ölçekli bir site iseniz bu bütçeyi verimli kullanmak oldukça önemlidir. URL parametreleri SEO bakımından değersiz birçok sayfa oluşturur. Bu oluşan sayfalar sebebiyle de arama motoru botları SEO bakımından değerli sayfalara ulaşması yavaşlar. 

Google açıklaması:

Fazlasıyla karışık URL’ler, özellikle birden çok parametre içerenler, sitenizdeki özdeş veya benzer içeriğe götüren çok sayıda URL oluşturarak tarayıcılar açısından sorun yaratabilir. Bunun sonucunda, Googlebot gerekenin çok üstünde bant genişliği kullanabilir veya sitenizdeki içeriğin tamamını dizine ekleyemeyebilir.

Açıklamanın tamamı için buraya tıklayabilirsiniz.

3. Geri Bağlantı (Backlink) ve Sosyal Medya Paylaşımlarının Alakasız Sayfalara Yapılması

Kullanıcıların sitenizdeki bir içeriği beğendiğini, sosyal medya hesabında ve hatta sitesinde yayınlamak istediğini düşünün. Alakasız bir sayfanız bilinirlik kazanabilir ve asıl sayfanızın önüne geçebilir.

Bu senaryo ile karşılaşmamak için kullanıcılarınızın önüne mümkün mertebe en parametresiz ve en alakalı URL’leri çıkarmalısınız.

4. Okunamayan URL’ler ile Tıklama Oranı Kaybı.

Kullanıcıların bir bağlantıya tıklaması tamamen o bağlantıya güvenmesi ve alakalı görmesi ile alakalıdır. Bu yüzden Google “URL’lerin mantıklı ve kullanıcılar için en okunaklı olacak şekilde yapılandırılmasını sağlamaya çalışın”  uyarısını da dikkate alarak URL’lerimizi okunabilir yapmalıyız.

Bunu sadece Google sonuçları bakımından düşünmemeliyiz. Sosyal medyada veya iletişim uygulamaları gibi kullanıcıların URL’lerinizi gördüğü her yerde tıklama ihtimalini düşürecek bir uygulamadır.

Parametreli URL’leri Tespit Etmek.

Sitenizde bu sorunlara sebep olabilecek parametreli URL’ler var mı? Sorusuna cevap vermek için aşağıdaki yöntemleri kullanarak sitenizde bulunan parametreli URL’leri çıkartabilirsiniz.

Sitenizi Taramak: Screaming Forg, Deepcrawl veya Oncrawl gibi araçlara sitenizi tarayarak parametreli URL’leri çıkartabilirsiniz.
Search Console URL Parametreleri Aracı: Aşağıdaki bağlantıdan ulaşabileceğiniz araç sayesinde Google tarafından görülen tüm parametrelerinizi görebilirsiniz. https://www.google.com/webmasters/tools/crawl-url-parameters
Site: ve inurl: parametrelerini kullanmak: Google aramalar üzerinde aşağıdaki bağlantıdan ulaşabileceğiniz parametreleri kullanarak elde edebilirsiniz. (Örnek: site:example.com inurl:page https://www.google.com.tr/intl/tr/help/operators.html
Search Console ve Google Analytics: Search Console tarafında Search Analytics ve Google analytics tarafında Davranış > Site İçeriği > Tüm Sayfalar raporunda parametre araması yapabilirsiniz.

URL Parametreleri Temelli Sorunları Çözmek

URL parametrelerini yukarıdaki yöntemler ile tespit ettikten sonraki adım bu parametrelerle oluşmuş URL’leri tanımlamaktır. Bu tanımlama sırasında siteniz ile ilgili teknik bilgilere tam anlamıyla hakim olamayabilirsiniz. Bu aşamada kullandığınız altyapı temelli Google aramaları yapabilir ve hatta gerekirse yazılımcınıza danışabilirsiniz. 

Sorunları çözmeye başlamadan önce hangi parametrelerin ne işe yaradığını kesinlikle bir liste şeklinde tutmalısınız. Daha sonra oturum bilgileri içeren, yazılımsal olarak gelen yani ön yüzde bir amacı olmayan ve boş parametrelerin tamamını kaldırmalısınız.

Canonical Etiketi İle Çözmek:

Yazımızın yukarısında parametrelerin belli amaçları olduğundan bahsetmiştik. Bu amaçlar doğrultusunda sayfanın içeriğinde yeni bir sayfa olarak değerlendirilmesini gerektirmeyecek kadar minör değişiklikler yapılıyorsa ve sitenin kullanılabilirliği açısından da bu parametrelerin var olması gerekiyorsa (pahalıdan ucuza sıralama, indirim oranına göre sıralama gibi) sayfanın parametresiz versiyonunu gösterecek bir canonical etiketiyle sorun çözülebilir.

Bu yöntemin uygulanması yazılımsal açıdan çok da zor olmayacaktır. Fakat bu yöntemle birlikte tarama bütçenizin üzerindeki yükü hafifletmiş olmayacaksınız. Google botları hala bu sayfalara kullanıcılarınız gibi girebiliyor olacak. Aynı zamanda Google botları canonical etiketini öneri olarak kabul eder. Yani Google bu sayfanın indekslenmesi gerektiğini düşünüyorsa canonical etiketinizi dinlemeyecek ve sayfayı indekse ekleyecektir.

Canonical etiketi kaynak kodunda aşağıdaki gibi gözükecektir.

<link rel="canonical" href="https://www.alanadi.com/sayfa" />

Canonical etiketini kullandığınızda hali hazırda Google indeksindeki parametreli sayfalarınız zamanla indeksten kaldırılacaktır.

Noindex Etiketi İle Çözmek:

Eğer parametreli sayfaları tamamen Google indeksinde kaldırmak ve aynı zamanda SEO değerini de önemsemediğiniz durumda noindex etiketi kullanabilirsiniz. Bu sayede Google botları sayfanızı indekslemeyecektir. Fakat yine de Google tarafından indekse alınmaması bu sayfaların taranmayacağı anlamına gelmiyor. Google indeksine açık olan sayfalar kadar olmasa da yine de Google botları tarafından bu sayfalarınız taranacaktır.

Yine canonical etiketi gibi Google botları noindex etiketini öneri olarak kabul eder. Yani Google bu sayfanın indekslenmesi gerektiğini düşünüyorsa noindex etiketinizi dinlemeyecek ve her ne kadar düşük bir ihtimal olsa da sayfayı indekse ekleyecektir.

Noindex etiketi kaynak kodunda aşağıdaki gibi gözükecektir.

<meta name="robots" content="noindex" />

Noindex etiketini kullandığınızda hali hazırda Google indeksindeki parametreli sayfalarınız zamanla indeksten kaldırılacaktır.

Robots.txt Dosyasıyla Çözmek:

En temelde robots.txt dosyası sitenizin kök dizininde (www.example.com/robots.txt) bulunan ve botların sitenizin hangi bölümlerine girip giremeyeceğini söylediğiniz yapıdır. 

Bu yapıyla URL parametrelerini engelleyebilirsiniz. Bu sayede Google botları parametreli URL’lerinizi sitenizi tararken takip etmez ve indeksine eklemez. Fakat robots.txt ile yapılan engellemeler daha önceden indekse eklenmiş URL’leri Google indeksinden silmez. Aksine Google botlarına o URL’lere girmemesini söyler. Dolayısıyla hali hazırda kaldırılmak istenen ve Google indeksinde bulunan URL’ler için sağlıklı bir çözüm değildir. 2 Farklı senaryo düşünülebilir.

Hali hazırda Google indeksinde bulunmayan (yeni ekleyeceğiniz) parametreler için yayından önce engel olması amacıyla kullanmak.
Daha önceden indekste bulunan parametreleri canonical veya noindex ile Google indeksinden çıkardıktan sonra bir daha indekslenmemesi için robots.txt ile engellemek için kullanmak. 

Robots.txt ile engellenmiş URL’lere Google botları gitmeyeceği için tarama bütçeniz için faydalı olacaktır. Aynı zamanda robots.txt Google botlarına bir tavsiye değil yasak koyar. Dolayısıyla Google (daha önceden indekslenmediği kabul edildiğinde) bu engeli aşıp bu sayfalarınıza tarayamaz. 

Google Search Console URL Parametreleri Aracını Kullanmak:

Search Console üzerine entegre olan ve Google tarafından fark edilmiş parametrelerinizin listelendiği URL Parameter Tool ile de parametreli URL’lerle alakalı sorunlarınızı çözebilirsiniz. 

Bu araç sayesinde hangi parametrenin taranmayacağı, taranan parametrenin sayfalara ayrılmış içeriği mi temsil ettiği yoksa içeriği değiştirmeyen bir takip parametresi mi olduğunu belirtebilirsiniz. 

URL parametreleri aracıyla ilgili daha detaylı bilgiye Google dokümantasyonundan ulaşabilirsiniz:

Parametreleştirilmiş yinelenen içeriğin taranmasını engelleme - Search Console Yardım

Özet:

Parametrelerin var olması için bir sürü sebep ve onlarla alakalı SEO odaklı problemler çözmek için de bir sürü yöntem üzerinde durduk. Peki hangi çözümü kullanmamız gerekiyor? Aslında bakarsanız hepsini bir aşamada kullanmamız gerekiyor. Kısaca bahsetmek gerekirse:

Öncelikle Google tarafından indekslenmiş ve SEO bakımından değersiz olduğuna karar verdiğiniz parametreleriniz varsa yapılacak ilk iş bu parametreleri Google indeksinden kaldırmaktır. Bu aşamada kopya sayfa oluşuyorsa canonical etiketiyle bu parametreleri indeksten kaldırmanız en sağlıklı çözümdür. Eğer kopya sayfalar oluşmuyorsa ve bu parametrelerin indekslenmesi de gereksizse NoIndex etiketi kullanmak daha sağlıklı olacaktır. 

Daha sonra bu URL’lerin Google indeksinden silindiği durumda ise tarama bütçemizi optimize etmek için Robots.txt üzerinden engellemek en sağlıklı çözüm olacaktır. Bu sayede alakalı sayfalarımız Google tarafından daha fazla taranırlar. 

Son olarak da URL Parametreleri aracını kullanarak indekslenmesini istediğimiz URL’lerin hangi amaçla kullanıldığını Google’a bildirmek sitemizin Google tarafından anlaşılmasını kolaylaştıracaktır. 

Eğer bir parametreli sayfanız sizin için gerçekten önemli bir trafik kaynağı ise onu statik URL haline getirmeyi bile düşünebilirsiniz. En temelde URL’nizi example.com/elbise?renk=kirmizi yerine example.com/kirmizi-elbise haline getirmek size avantaj sağlayacaktır.