Kullanıcılar arama motorları üzerinde bir sorgu gerçekleştirmeden önce belirli bir amaca sahiptir. Yani sorguyu gerçekleştirmeden önce genellikle nasıl bir sonuçla karşılaşmak istediklerine karar vermiş olurlar. Daha sonra arama motoru sonuç sayfalarıyla karşılaşan kullanıcıların büyük bölümü üst sıralarda yer alan sonuçlara tıklamayı tercih ederler. Kullanıcılardan bazıları ziyaret ettiği web sayfasında bir süre geçirip aksiyonlar alırken, bazı kullanıcılar hiçbir aksiyon almadan ilgili sayfayı terk edebilir.

- Bounce Rate Nedir?

Bir web sayfasını ziyaret eden kullanıcıların sayfaya giriş yapmak dışında herhangi bir etkileşime girmeden ve Analytics sunucusuna yeni bir istek tetiklemeden sayfayı terk ettiği tek sayfalık oturumlar bounce (hemen çıkma) olarak adlandırılır. Bir oturumun bounce olarak tanımlanması için ilgili kullanıcının oturum süresi boyunca herhangi bir aksiyon almadan ve etkileşime girmeden ziyaret ettiği açılış sayfasından ayrılması gerekir. Hemen çıkma oranı ise bounce etmiş oturumların toplam oturum sayısına bölünmesi ile elde edilir.

Hemen çıkma oranı, web yöneticilerin düzenli olarak takip etmesi gereken oldukça önemli Analytics metriklerinden biridir. Çünkü hemen çıkma oranı web yöneticilerine sitelerinin geneli ile alakalı ya da sayfa bazlı sorunlar hakkında ipuçları verebilir. Örneğin bir web sayfasındaki hemen çıkma oranı diğer sayfalara göre bariz bir şekilde yüksek olduğunda ilgili web sayfasında kullanıcıların hoşuna gitmeyen bir şeyler olabilir. Fakat site genelinde bu oran yüksek ise tahmin edilenden çok daha büyük sorunlara işaret edebilir.

- Bounce Rate Nasıl Analiz Edilmeli?

Hemen çıkma oranı hakkında bir yargıda bulunmadan önce ilgili web sitesinin içeriği ve yer aldığı kategori göz önünde bulundurulmalıdır. Yani hemen çıkma oranının yüksek olması her web sitesi için acil durum çanlarının çalmasını gerektirmeyebilir.

Örneğin bir blog sayfası ile bir ürün sayfasının aynı hemen çıkma oranına sahip olması farklı değerlendirilmelidir. Çünkü blog sayfasını ziyaret eden bir kullanıcı aradığı bilgiye ulaştığı için ilgili web sayfasını terk edebilir. Bu açıdan baktığımızda bazı kullanıcıların başka bir sayfaya geçiş yapmadan ilgili sayfayı terk etmesi, gayet normal bir durum olarak kabul edilebilir. Fakat kullanıcıların aksiyon alması beklenen web sayfalarında bu durum geçerli ise bir şeyler ters gidiyor olabilir.

- Yüksek Bounce Rate ve Olası Sebepleri

Bir web sayfasını ziyaret eden kullanıcıların büyük bölümü hiçbir aksiyon almadan sayfadan çıkış yapıyorsa bunun birçok nedeni olabilir. İşte bu nedenlerden bazıları:

1) Aradığını Bulamayan Kullanıcılar

Yüksek hemen çıkma oranının en önemli sebeplerinin başında kullanıcıların ilgili web sayfasına giriş yapmadan önceki beklentileri ile sayfaya giriş yaptıktan sonra gördüklerinin tutarsız olmasıdır. Çünkü her kullanıcı belirli bir amaca sahip olarak bir web sayfasına giriş yapar. Fakat kullanıcıların karşılaşmayı amaçladığı sonuçları görmemesi durumunda ilgili sayfayı terk etme ihtimalleri de artacaktır.

2) Yavaş Açılan Web Sayfaları

Yapılan araştırmalar kullanıcıların %53’ünün 3 saniye içerisinde açılmayan web sayfalarını terk ettiğini söylüyor. Dolayısıyla yavaş açılan web sayfalarının da yüksek hemen çıkma oranına sahip olması şaşırtıcı olmayacaktır. Web yöneticileri özellikle hemen çıkma oranı yüksek web sayfalarını çeşitli site hızı araçları ile incelemeli ve site hızı skorlarını maksimum seviyelere çıkarmaya çalışmalıdır. 

3) Tasarım Sorunları

Birçok konuda olduğu gibi web ortamında da ilk intiba oldukça önemlidir. Sayfaya giriş yapan kullanıcıların ilk dikkatine çekecek şeylerden biri de ilgili sayfanın tasarımıdır. İçeriği incelemeden önce tasarımı inceleyen kullanıcılar, kötü bir tasarım ile karşılaştığında ilgili sayfayı terk edebilir.

4) Başarısız Kullanıcı Deneyimi

Kullanıcılar iyi bir tasarım ile karşılaşsa da kötü bir deneyim yaşadıkları web sayfalarından herhangi bir etkileşime girmeden ayrılabilirler. Özellikle kullanılması kolay olmayan ve ziyaretçilerine kötü bir deneyim yaşatan web sayfalarının hemen çıkma oranları da yüksek olabilir.

5) Düşük Sayfa Kalitesi

İçerik anlamında düşük kaliteye sahip ve sıkıcı web sayfaları kullanıcıları farklı arayışlara itebilir. Örneğin bir web sayfası sadece yazı ya da görselden oluşuyorsa bu durum kullanıcılara çekici gelmeyebilir. Ayrıca bu gibi sayfalar kullanıcıları herhangi bir etkileşime de davet etmediği için kullanıcılar kısa sürede ilgili web sayfasından ayrılabilir.

6) Aradığı Bilgiye Ulaşan Kullanıcılar

Bounce rate metriği ile alakalı genellikle kötü sonuçlardan bahsedilse de kullanıcılar aradığı bilgiye ulaştığı için de ilgili web sayfasını terk etmiş olabilir. Bazı kullanıcılar arama motorları üzerinde bir soru ya da sorunun cevabını bulmak için belirli sorgular gerçekleştirebilir. Özellikle bu soru ya da sorun oldukça kısa bir cevaba sahip ise kullanıcıların bilgiyi kısa bir sürede edinmeleri ve ilgili web sayfalarını terk etmeleri gayet normal bir durum olarak kabul edilebilir.

- Bounce Rate ve SEO

SEO dünyasında fikir ayrılığı yaşanan konulardan biri de hemen çıkma oranının direkt olarak bir sıralama faktörü olup olmadığıdır. Bu konuda bazı kişiler hemen çıkma oranının direkt olarak sıralamalara etki ettiğini iddia etse de Google yetkilileri Analytics metriklerinin bir sıralama faktörü olmadığını ifade ediyor. Fakat yapılan araştırmalar hemen çıkma oranı yükseldikçe ilgili web sayfasının sıralamalarının gerilediğini gösteriyor.

Bu çıktılardan bir sonuç elde etmek istersek, hemen çıkma oranının doğrudan olmasa da dolaylı yoldan arama motoru sonuç sayfalarındaki sıralamalara etki ettiğini söyleyebiliriz. Çünkü kabul edilen birçok sıralama faktörlerindeki olumsuzluklar bir ölçüde hemen çıkma oranına etki ediyor. Örneğin site hızı Google’ın da açıkladığı bir sıralama faktörü iken, yavaş açılan web sayfaları hemen çıkma oranının yükselmesine neden oluyor. Bir diğer örnek olarak yine kullanıcılara kötü bir deneyim yaşatan web sayfalarının da hemen çıkma oranının yüksek olduğunu biliyoruz.

Kısaca bu iki metrik direkt olarak sıralamalara etki ettiği için hemen çıkma oranının doğrudan olmasa da dolaylı yoldan sıralamalara etki ettiğini söyleyebiliriz. Bu nedenle web yöneticileri yüksek hemen çıkma oranına sahip olan web sayfalarını incelemeli ve herhangi bir sorun mevcut ise ilgili sorunu en kısa sürede çözüme kavuşturmalıdır.

- Yüksek Bounce Rate Sorunu İçin Neler Yapılabilir?

Hemen çıkma oranının yüksek olması bazı durumlarda olumsuz bir sinyal olarak kabul edilirken bazı durumlarda normal karşılanabilir. Kullanıcıların bir web sayfasını çeşitli sorunlar nedeniyle terk ettiği anlaşıldığında ise aşağıdaki öneriler dikkate alınabilir.

1) Kullanıcı Gözünden İnceleme

Web sayfalarında yer alan bazı sorunlar hemen çıkma oranının yüksek olmasına neden olabilir. Bu sorunlar bazen gözle görülür derecede büyük olabilirken bazen gözden kaçırılan küçük detaylar kullanıcıların ilgili sayfayı terk etmesine neden olabilir. Bu nedenle web sayfasını incelerken öncelikle ilgili sayfaya gelen kullanıcıların hangi niyetle sayfayı ziyaret ettikleri göz önünde bulundurulmalı ve ilgili sayfalar kullanıcı gözünden incelenmelidir. Kullanıcı gözünden ilgili sayfayı incelemek, kullanıcı deneyimini olumsuz etkileyen faktörlerin daha kolay fark edilmesine yardımcı olacaktır.

2) Sayfa Hızı

Yavaş açılan web sayfaları kullanıcıların ilgili sayfayı terk etmesinin en büyük sebeplerinden biri olabilir. Bu nedenle özellikle hemen çıkma oranı yüksek olan web sayfalarınının açılış hızları incelemeli ve ilgili web sayfasının olabildiğince hızlı açılması sağlanmalıdır. Google’ın sunduğu ücretsiz bir araç olan PageSpeed Insights ile sayfa hızları incelenebilir ve sayfa hızını etkileyen faktörler hakkında kolaylıkla bilgi alınabilir.

3) İçerikleri Çeşitliliği

Tamamen yazı ya da görsellerin yer aldığı web sayfaları kullanıcıları tatmin etmeyebilir ve kullanıcıların ilgili web sayfasını terk etmelerine neden olabilir. Bu nedenle yüksek hemen çıkma oranına sahip web sayfalarına ait içerikler mümkünse görseller ve videolar ile zenginleştirilmelidir. Böylece ilgili içerikler kullanıcının ilgisi çekmeye yardımcı olacak ve belki de farklı sayfalara geçiş yaparak web sitesinde daha çok vakit geçirmesi sağlanacaktır.

4) Kullanıcının Gördüğü İlk Alan

Bir web sayfasını ziyaret eden kullanıcıların sayfa yüklendiğinde scroll etmeden ilk gördükleri alan oldukça önemlidir. Çünkü bu alan kullanıcılara ilgili sayfa ile alakalı ilk fikir verecek bölümdür. Kullanıcılar bu alanda sorgularına uygun sonuçlar göremediği takdirde sayfayı aşağı kaydırmak yerine sayfayı terk edebilir. Bu nedenle sayfayı ziyaret eden kullanıcıların ilk gördükleri alanı doğru kullanmalı ve kullanıcılara aradıkları sonuç ile alakalı sonuçlar sunarak doğru sayfaya geldikleri hissettirilmelidir.

5) Kullanıcı Niyeti

Her kullanıcı arama motorları üzerinde bir sorgu gerçekleştirmeden önce belirli bir amaca sahiptir. Bilgi edinmek, bir ürün satın almak, bir web sitesine ulaşmak gibi birçok amaca sahip olabilen kullanıcılar gerçekleştirdikleri sorgu sonrasında bir web sitesine giriş yaptıklarında amaçlarına uygun sonuçlar ile karşılaşmak isterler. Sayfaya giriş yaptıktan sonra arama amaçlarına dair hiçbir sonuç göremeyen kullanıcılar ilgili web sayfasını en kısa sürede terk edecektir. Bu nedenle web yöneticileri sayfaları ile listelendikleri sorgulardaki kullanıcı niyetleri iyi analiz etmeli ve bu kullanıcı niyetlerine uygun sayfalar geliştirmelidir. Kullanıcı niyeti ve SEO ilişkisine dair daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

6) Mobile Özel Geliştirmeler

2016 yılı itibariyle mobil cihazlar üzerinden yapılan kullanıcı aramalarının masaüstü cihazlar üzerinden yapılan kullanıcı aramalarını geride bıraktığı açıklandı. Bu açıklama kısaca Google kullanıcılarının ağırlıklı olarak mobil cihazları kullandığını gösteriyor. Bu nedenle web yöneticileri de sayfalarını tasarlarken mobil cihazları göz önünde bulundurmalıdır. Aksi takdirde mobil cihazlar üzerinden arama yapan kullanıcılar mobil cihazlara uygun olmayan web sayfaları ile karşılaştıklarında ilgili sayfaları terk edebilirler. Özellikle kullanım ya da tasarım anlamında mobil cihazlara uygun olmayan ve mobil kullanıcılara kötü bir deneyim yaşatan web sayfalarının yüksek hemen çıkma oranlarına sahip olması da sürpriz olmayacaktır.

7) Site İçi Linkleme Çalışmaları

Site içi linklemeler kullanıcıların ziyaret ettikleri web sayfalarından diğer sayfalara yönelmelerine ve sitede daha fazla vakit geçirmelerine yardımcı olabilir. Bu nedenle hemen çıkma oranı yüksek web sayfalarında site içi linkleme çalışmaları yapılmamışsa ilgili sayfayı ziyaret eden kullanıcıların dikkatini çekebilecek ve incelemek isteyebilecekleri düşünülen sayfaların linkleri yerleştirilebilir.

8) Rahatsız Edici Pop-up’lar

Web sitelerinde sıkça kullanılan yöntemlerden biri olan pop-up’lar bazı durumlarda kullanıcılar tarafından rahatsız edici bulunabilir. Özellikle kapatma seçeneği gizlenmiş ya da kapatması zor olan pop-up’lar kullanıcıların ilgili web sayfasını en kısa sürede terk etmesine neden olacaktır. Bu nedenle hemen çıkma oranı yüksek web sayfalarında kullanılan pop-up’lar incelenmeli ve kullanıcılara kötü bir deneyim yaşatan pop-up’lar en kısa sürede kaldırılmalıdır.

Hemen çıkma oranının ne olduğunu, olası sebeplerini ve çözüm önerilerini beraberce inceledik. Umarım faydalı ve açıklayıcı olmuştur.

Başka blog içeriklerinde görüşmek üzere. :)